همآوردیِ سید مرتضی با معتزله در مسئله افضلیت انبیا بر ملائکه
عین الله خادمی، محمد طباطبایی یزدی
قم
زمستان/94
انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه
دو فرقه کلامی شیعه و معتزله در مسائل گوناگونی اختلاف دارند. سید مرتضی، سرآمد متکلمان امامیه در قرن چهارم و پنجمِ هجری که به ناحق به اعتزال متهم شده، به نقد یکی از مسائل اختلافی با معتزله پرداخته و در تقابل با این جریان، به افضلیت پیامبران بر ملائکه معتقد است. وی هرچند با نقد ادله لَه و علیه مدعای معتزلیان مبنی بر افضلیت ملائکه بر پیامبران، رأی شیعه را اختیار میکند، در ادله عقلی و نقلی امامیه نیز خدشه میکند و مبنای پذیرش قول امامیه را اجماع علمای این طایفه میداند. به نظر میرسد در مجموع، نظرِ سید مرتضی درباره مسئله تفاضل قابل قبول باشد، چراکه ادله ذکرشده قابل مناقشه است و نمی توان با تکیه بر آنها، رأی قاطعی اتخاذ کرد.
معتزله;سید مرتضی علم الهدی;افضلیت;شیعه;علم کلام;انبیا;ملائکه;فرق کلامی;
المخلوق;شیخ مفید;کلام امامیه;عدم حجیت خبر واحد;خداوند;تفسیر کلامی;ابلیس;نسبت انسان و فرشته;نومعتزلیان;فضیلت انبیا;تکلیف خداوند;کرامت انسان;کلام شیعه;اهل حدیث;اشاعره;