بیتردید آزادی عقیده یکی از مباحث مهم و بحثبرانگیز در میان انواع آزادی است. شناخت صحیح ازاین مفهوم و لوازم آن در جهتگیری و نگرش دینی انسان نقش بسزایی دارد. در این نوشتار بررسیآزادی عقیده در دو دین اسلام و یهود و هر آنچه که به اثبات وجود یا عدم آن کمک میکند، کانونتوجه است.از سویی اسلام ندای آزادی عقیده سرمیدهد و از سوی دیگر دشمنان اسلام با تکیه بر اصل جهاد، آنرابه دین شمشیر و زور متهم میکنند. دین یهود نیز با تکیه بر اندیشهی برگزیدگی خود، جنگوکشتارهایی را تقدیس میکند که اصل آزادی عقیده را زیر سؤال میبرد. لذا؛ لازم و ضروریاست در ایندو دین یک بررسی تطبیقی صورت گیرد تا نگرش هر دو دین(که خود را الهی و آسمانی میدانند)بهمسئلهی آزادی عقیده روشن شود.با توجه به آنچه که بیان شد؛ در این نوشتار، طی بخشهای سه-گانه، ضمن تحلیل و تبیین مفاهیم مربوطه، تلاش شده تا با تأکید بر تعالیم دینی اسلام و یهود، بهبررسی موضوع(آزادی عقیده)پرداخته شود و در نهایت اینچنین نتیجهگیری شده است:دین مبین اسلام در راستای تکریم و احترام به ارادهی انسان و عقل و تفکر او، هرگونه تحمیل عقیده واجبار در انتخاب دین را نفی میکند و با اینکه شبههی ارتداد و جهاد اسلامی را علیه آزادی عقیدهمطرح کردهاند اما جهاد در اسلام یا به منظور دفاع از دین، وطن و... و یا به منظور آزادی فطرتاسیرشدهی انسانها صورت میگیرد. حکم مرتد نیز برای جلوگیری از تخریب دین توسط توطئهگرانمیباشد. درحالیکه از تعالیم تورات و تلمود یهودیان برمیآید که آنها ارزشی برای عقل و اراده و تفکرآدمی قائل نیستند و علاوه برآن، با تکیه بر اندیشهی برگزیدگی خود بر سایر ملل، جنگ و کشتارهاییرا علیه دیگران راه می-اندازند که با اصول حاکم بر آنها و اهدافی که به دنبال دارند در جهت ضدآزادی عقیده گام برمیدارند.