عنوان

بررسی تطبیقی اصول روش شناختی کلام اجتماعی و جامعه شناسی دین با تأکید بر کارکردگرایی

فارسی

بررسی تطبیقی اصول روش شناختی کلام اجتماعی و جامعه شناسی دین با تأکید بر کارکردگرایی

روح الله شاکری زواردهی، مرضیه عبدلی مسینان

قم

زمستان / 1393

دانشکده الهیات و معارف اسلامی

کلام اجتماعی از حوزه های مطالعاتی اندیشه اجتماعی اسلام و شاخه ای از الهیات اجتماعی اسلامی است که به تبیین و دفاع از آموزه های ایمانی و دیدگاه های دینی درباب مسائل اجتماعی می پردازد. مهم ترین اصول روش شناختیِ کلام اجتماعی عبارتند از: سنجش اعتبار تاریخی، واقع گرایی و معناداری، اعتبار هرمنوتیکی، روشمندی اجتهاد و استنباط معارف. در مقابل، اصول روش شناختی جامعه شناسی دین در فهم موضوع و دستیابی به غایت در تقسیم پارادیمی به سه دسته اثباتی، تفسیری و انتقادی قابل تفکیک است. تبیین کارکردی، نمونه ای از سنخ تبیین های روش اثباتی است که مبتنی بر دو اصل: اصالت کل و اصالت سودمندی با ویژگی هایی چون تأکید بر سودمندی اشیا، نفی معیارهای ماوراءطبیعی و نسبی گرایی می باشد. در مقابل، منطق کارکردی کلام اجتماعی، یک منطق کارکردی جدید با محوریت آموزه های دینی و فاقد ویژگی های توجیه کارکردی جامعه شناسی دین و پیامدهای عرفی کننده آن است. عدم توجه استقلالی به کارکردهای دنیوی دین و تقدم حقانیت بر کارکرد ازجمله مهم ترین اسباب تمایز منطق کارکردی متکلمان از توجیه کارکردی جامعه شناسان دین هستند.

دین شناسی جامعه شناختی;کلام اجتماعی;الهیات اجتماعی اسلام;الهیات;جامعه شناسی دین;

حجیت عقل;الهیات اجتماعی;روش شناسی علم کلام;خبر متواتر;خبر واحد;اجتهاد;پوزیتیویسم اگوست کنت;معرفت شناسی دینی;هرمنوتیک;فلسفه پوزیتیویسم;کارکردگرایی;مکتب سود گرایی;روش شناسی کلام اجتماعی;واقع گرایی کلامی;تبیین کارکردی از دین;اصل اصالت کل;

مقاله;