عنوان

تکامد در قرآن، تحلیلی بر واژه ها و ترکیبات تک کاربرد در قرآن کریم

فارسی

تکامد در قرآن، تحلیلی بر واژه ها و ترکیبات تک کاربرد در قرآن کریم

مرتضی کریمی نیا

تهران

پاييز و زمستان / 1393

دانشگاه تهران

واژۀ تکامَد (hapax legomenon و در عربی: اللفظ الفرید/ الفرائد) به کلمه‌ای اطلاق می‌شود که تنها یک بار در سراسر یک متن به‌ کار رفته باشد. بنابراین به واژه‌ای که تنها یک بار در متن قرآن کریم به‌کار رفته باشد و هیچ مشتق یا هم‌خانواده‌ای از آن، در متن قرآن نباشد، «تکامَد قرآنی» می‌گوییم. مثال‌هایی از تکامَد قرآنی عبارتند از: صَمَد، اِرم، زنجبیل، یقطین، و تسنیم. بر این اساس، واژه‌ای چون «تنّور» را به سبب ذکر دوباره‌اش در قرآن (هود:40؛ مومنون: 27) نمی‌توان تکامَد دانست. چنین کلمه‌ای اصطلاحاً dis legomenon نامیده می‌شود.[1] مقالۀ حاضر می‌کوشد علاوه بر طرح و بررسی کلی مسائل پیرامون تکامَدهای قرآنی، فهرستی کامل از این الفاظ ارائه دهد تا بر مبنای آن، بتوان تصویر روشنی از تعداد، پراکندگی، دامنه، و دایره‌های معنایی تکامَدها در قرآن به دست آورد. این فهرست می‌تواند به صورت کلی یا جزیی موضوع بررسی دیگر محققان علاقمند به واژه‌ شناسی قرآنی شود.

واژه شناسی قرآن;کلمات غریب قرآن;تکامد در قرآن;کتاب;

متن شناسی کتب مقدس;عدّ الآیه;معجم الفهرس های قرآن;ملاک های تعیین تکامد;ترکیبات تکامد;فواتح قرآن;فهرست تکامدهای قرآن ;تکامدهای صرفی قرآن;تکامدهای نحوی قرآن;

مقاله;