مفهوم انصاف در اخلاق اسلامی و نسبت آن با قاعده زرین
احمد قرائی سلطان آبادی,سعید نظری توکلی
قم
تابستان/ 1394
دانشگاه معارف اسلامی
آموزه اخلاقی «با دیگران تنها به گونه ای رفتار کن که رضایت می دهی در همان موقعیت با تو رفتار شود»، در روایات اسلامی به «انصاف» و در نظام های اخلاقی معاصر، به «قاعده زرین» شهرت یافته است. به رغم تشابه معنایی این دو با هم و فراگیر بودن آنها در تمام ساحات رفتاری انسان، از یک سو شاهد ابهام در جهاتی از موضوع و طرح کلی آن هستیم و از سوی دیگر، تعارض ها و سوء فهم هایی مشاهده می شود که در نظام های اخلاقی معاصر همچنان محل توجه و نظر است. تحلیل و تطبیق یافته های موجود نشان می دهد که مفهوم «انصاف» با «قاعده زرین» همپوشانی دارد و با تحلیل سیستمی معنای مشترک آن دو، یعنی داشتن انتظار معقول و مشروع از خود و دیگری در صورت قرار گرفتن در موقعیت های فرضی مشابه، می توان الگوی رفتاری مناسبی برای زیست فردی و اجتماعی به دست داد.
انصاف;اخلاق اسلامی;قاعده زرین;فرد;قاعده عدل و انصاف;
وجدان خیر و شر;وظیفه گرایی اخلاقی;عدالت;مساوات;دیگر خواهی;جامعیت اخلاق;قاعده زرین در احادیث;نوع دوستی در احادیث;قاعده زرین در ادیان;رابطه انصاف و عدالت;شرایط انصاف ورزی;نقش تخیل در انصاف ورزی;حصر ناپذیری انصاف ورزی;هماهنگی انصاف و قاعده زرین;