این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی با روش کتابخانهای در حوزه علوم قرآن و حدیث انجام گرفته است و در پی بیان نظریهای جدید است که میان اختلاف دیدگاهها در مورد نسبت ادیان، داوری نماید. قرآن، به کلمه مساوی (کلمه سواء) دعوت میکند. این کلمه مساوی «اسلام» است، اما اسلام نه به معنای ظاهری، بلکه به معنای تسلیم و پرستش بیشریک خدا. به شرط آنکه این حرکت تحت هیمنه و شهادت رسول خاتم(ص) و امت وسط او باشد. در این پژوهش چنین نتیجه گرفته میشود که علیرغم طرح نظریات مختلف در باب وحدت یا کثرت ادیان، قرآن مستقلاً دارای بیانی متفاوت و ویژه در باب مناسبات میان ادیان است که میتوان آن را «وحدت متعالی دین»، نام گذاری نمود که ویژگیهای منحصر به فردی دارد که عبارتند از لزوم رسوخ در دین و دعوت ادیان به توحید از مسیر دینی منحصر به هر یک از آنها، مبارزه با انحصارگرایی و لزوم تعالی مسلمانان برای وحدت، بیان نقش شیعه در تحقق وحدت ادیان، پس از تفسیر حداقلی از امت و بیان عمودی بودن شهود امت بر مردم.
دین;وحدت دین;اسلام;کثرت گرایی دینی;
انحصارگرایی;سنت گرایان;شمول گرایی دینی;جدال احسن;راسخان در علم;آموزه نجات;پلورالیسم نجات و رستگاری;الهیات ناظر به همه ادیان;وحدت ذاتی ادیان;وحدت تاریخی ادیان;کثرت دینی از نظر قرآن;مهیمن بودن قرآن;حکم پیامبر درباره اهل کتاب;دعوت ادیان به توحید;وحدت قرآنی ا