عنوان

معاد جسمانی از دیدگاه علامه طباطبائی(ره)

فارسی

معاد جسمانی از دیدگاه علامه طباطبائی(ره)

علی اله بداشتی، محمد رضا رضایی راد

تهران

بهار و تابستان / 1394

دانشگاه علامه طباطبایی (ره)

آنچه نظرهای علاّمه طباطبائی(ره) را از خطّ مشی فلاسفه و حکمای دیگر در باب اتّحاد روح و بدن در قیامت متمایز می‌‌سازد، این است که او معاد جسمانی را برگرفته از تکامل و صعود بدن در اثر حرکت جوهری و رسیدن به مقام و مرتبه نفس می‌‌داند. او نظرهای فلاسفه دیگر مبنی بر عود و نزول نفس و اتّحاد با بدن دنیوی را رد می‌‌کند، چراکه به حُکم عقل محال است موجودی که فعّال و کمال یافته است، مجدّداً به مرتبه قوّه و انفعال نزول یابد. از بحث‌های او این نتیجه حاصل می‌‌شود که بدن جسمانی پس از مفارقت و جدایی از نفس، برخلاف نظر دیگران، فانی نمی‌‌شود و در اثر حرکتی که ناشی از حرکت جوهری است، کمال و فعلیّتی خاص با نفس پیدا می‌‌کند و این اتّحاد نفس و بدن در آخرت را می‌‌توان نتیجه اتّحاد یا حدوث جسمانی نفس با بدن دنیوی دانست که از مهم‌ترین مسائل در حکمت متعالیّه است. از نظر علاّمه طباطبائی(ره)، انسان محشور در قیامت از یک سو عینیّت و وحدت با انسان دنیوی دارد که آن به لحاظ نفس اوست و از سویی، مثلیّتی با انسان دنیوی دارد که آن به واسطه بدن اوست. بنابراین، از نظر او، عینیّت بدن دنیوی و اخروی به نحوی باطل است. نتیجه معاد جسمانی می‌‌شود که در جهان آخرت، انسان با وجودی جسمانی از پاداش و یا عذاب جسمانی برخوردار شود.

عینیت شخصی;مثلیت بدنی;کمال بدنی;جایگاه نفوس;فلسفه (عام);معاد جسمانی;حیات اخروی;

علامه طباطبایی;ابن سینا;عقل فعال;مدرس زنوزی;معاد در قرآن;جالینوس;معاد روحانی;جسم لطیف;ایجاد بدن;کیفیت بازگشت بدن به نفس;حرکت ابدان به سوی نفوس;عینیت بدن اخروی و دنیوی;رابطه ظلی بدن با نفس;فرجام نفوس پس از مرگ;اتصال به نفس کلی;حرکت نفوس پس از مرگ;ملاصدرا;ح

مقاله;