اعتبار معرفتی قرآن از دیدگاه نصر حامد ابوزید؛ رویکردی فرهنگی- ادبی
میثم توکلی بینا، رضا اکبری
قم
تابستان / 1391
دانشگاه قم
نصر حامد ابوزید، متفکر جنجالی مصری، در رابطه با وحی و قرآن دیدگاههایی متفاوت ابراز کرد که با واکنشهای مختلفی روبهرو شد. وی میکوشید برای پدیدههای دین اسلام تبیینی طبیعی و غیر متافیزیکی ارائه کند. در این راستا به بحث اعجاز قرآن نیز به صورتی متفاوت پرداخت تا آن را به اعتبار فرهنگی - ادبیای مبدل کند که هر عربزبانی آن را به عنوان متن محوریِ فرهنگی میپذیرد. در این صورت ادبیات قرآن و تحلیل سازوکار ادبی قرآن از منظر نقد ادبی معاصر، ریشههای دورانسازی و شکلدهی آن به فرهنگ را نمایان خواهد کرد. این دیدگاه مغایرت توصیفی با نگاه دینداران به قرآن و وحی دارد و نگرش دینی را به نگرشی فرهنگی تقلیل میدهد که در آن قرآن در کنار بسیاری از متون ادبی ممتاز مینشیند و به نقد ادبی در میآید. در اینگونه نقد ادبی محتوای قرآن نیز مد نظر قرار نمیگیرد، حال آنکه حتی در متون ادبی رایج نیز چنین چیزی مد نظر است و تکیه صرفاً بر شکل و قالب ادبی نیست. در این مقاله، دیدگاه نصرحامد ابوزید در این خصوص بررسی و ارزیابی میشود.
نصر حامد ابوزید;اعتبار معرفتی;شکل ادبی قرآن;قرآن;معجزه;وحی;
وحی;باقلانی;نظم قرآن;فرهنگ;طه حسین;ابن خلدون;معتزله;بشری بودن قرآن;صرفه;اعجاز مفهومی قرآن;اعجاز فصاحت قرآن;عبدالقاهر جرجانی;سبک شناسی;صدق ذاتی وحی;قرآن و شعر عرب;اعتبار فرهنگی قرآن;تاثیر دین از فرهنگ عربی;ابوهاشم جبائی;تحدی;