عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
پ۴۲۸
فارسی
IR
جریان عقل گرایی در شیعه امامی تا قرن هفتم، در آینه آثار محدثان و متکلمان امامیه
[پایان‌نامه]
/مهدی قندی
؛استاد مشاور: حسن طارمی‌راد
دانشکده علوم حدیث (شهرری)
۸۵۷ص
چاپی
کتابنامه: ص۸۵۷ - ۸۴۸ ؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
، کلام و عقاید
1388/12/26
، دانشکده علوم حدیث (شهرری)
عالی
رابطه میان وحی و عقل از مسائل پر پیچ و تاب در میان عالمان ادیان مختلف بوده و هست. برخی از تحلیل گران گمان برده‌اند که می توان مومنان را در دو گروه نص‌گرا و عقل‌گرا دسته بندی کرد. در تقسیم‌بندی ایشان امور عقلی در برابر امور شرعی و تبعدی تعریف می‌شود؛ آنگاه کسانی که در حوزه امور عقلی، انسان عاقل را بی‌نیاز از وحی شمرند، عقل‌گرا و کسانی که در همین حوزه نیز آدمی را محتاج وحی و سمع می دانند، نص‌گرا و عقل گریز معرفی می گردند. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که در مکتب شیعه میان عقلگرایی و نص‌گرایی به گونه‌ای قابل تامل جمع شده است و محدثان و متکلمان شیعه تحت تاثیر امامانشان در یک بستر مشترک به جریان عقلگرایی پویایی بخشیده‌اند. درجهان تشیع بر گسترش عقلانیت تاکید می‌گردد، لیکن برای این هدف از نصوص کناره‌جویی نمی‌شود، بلکه مراجعه به نصوص درست به هدف گسترش عقلانیت ترویج می‌شود. در قاموس شیعه ضمن ارج نهادن به حجیت ذاتی و استقلالی عقل، به یک واقعیت انسانی تحت عنوان نیسان و غفلت عقلی اشاره می‌شود. شیعیان در سایه تربیت اهل بیت، یکی از شوون مربیان الهی را اثاره دفائن عقول و رفع نیسان و غفلت عقلی مردمان می شناسند. از همین رو بسیاری از احادیث شیعی مشتمل بر تنبیهات و تذکارهای عقلی هستند. محدثان شیعه با سماع، تلقی به قبول و نقل این گونه احادیث، نقش قابل توجهی را در بسترسازی کلام عقلی و بروز دیگر جلوه‌های عقلگرایی در میان شیعیان ایفا کرده‌اند. از سوی دیگر بسیاری از متکلمان بزرگ شیعه نیز از بزرگترین محدثان این طایفه‌اند و برای احیای عقل از مراجعه به نصوص گریزان نیستند. تحقیق حاضر ضمن کاوش در تعالیم و ارشادات امامان شیعه و آثار محدثان و متکلمان امامیه در هفت سده آغازین نشان می‌دهد که حدیث و کلام شیعی در کنار هم توانسته‌اند رابطه موزونی میان نص‌گرایی و عقلگرایی بر قرار و ارائه کنند
قندی
، مهدی
، ۱۳۵۳ -
فاطمی، مسعود، استاد راهنما
طارمی راد، حسن، استاد مشاور
ایران
کتابخانه دانشگاه علوم و قرآن حدیث
P،/۴۲۸،پایان‌نامه
نمایه‌سازی قبلی
p
TF
1
a
Y
Y
