عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۲۱۶پ
فارسی
چگونگی تاثیر عادات اجتماعی در فتوای فقها
[پایان نامه]
/ امیر حسین ورشوچی منفرد
؛ استاد راهنما: مهدی ساجدی
: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)
، ۱۳۹۴
۱۰۶ ص
چاپی
کتابنامه: ص. ۱۰۱ - ۱۰۶؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
فقه و مبانی حقوق اسلامی
۱۳۹۴/۰۷/۱۸
۱۹
رساله حاضر به بررسی چگونگی اثر گذاری عادات اجتماعی بر فتوای فقها می‌پردازد. عادت عملی است که با تکرار و پی‌درپی آمدن استقرار یافته و در نزد عقول مردم و صاحبان طبع‌های سلیم تلقی به قبول گردیده و به‌عنوان یک رویه در جامعه نهادینه شده است. در اسلام قوانین به شکل قانون‌های رایج در ممالک و قومیت‌‌ها رشد نکرده و گسترش نیافته، بلکه قوانین و قواعد شرعی کامل و جامع و شامل از سوی خداوند نازل گشته است. این دین و شریعت برای گروه یا منطقه‌ای خاص نازل نشده و همه امور مردم را در برگرفته است. شریعت الهی مربوط به عصر خاصی نیست و مشمول گذشت زمان نمی‌شود چون مدوِّن این قوانین شارع مقدس و خداوند متعال است. اما نقش عادات در تغییر و تحولات فقهی و حـقوقی در هـمه حوزه‌ها مثل نکاح، ارث و وصیت و حـتی حـقوق جزا را نمیتوان انکار کرد و تأثیر مفاهیم این‌چنین بر روی استنباط را نمیتوان نادیده گرفت. به عنوان نمونه گاهی محدوده معنای واژه به‌کار رفته در نصوص دچار کاستی و افزایش میشود و گاهی نیز معنای یک واژه در گذر زمان کاملاً تغییر میکند. که در این موضوع تحولات اجتماعی و تغییرات عرف و عادات اجتماعی مؤثر است و همین امر استنباط حکم از آن نصوص را تحت تأثیر قرار میدهد. به نظر میرسد فقهای امامیه نیز توجه به این مهم و کاربست آن را در امر استنباط مدنظر قرار داده‌اند. البته نکته حائز اهمیت در این موضوع این است که گاهی فقیه از شرایط اجتماعی فرهنگی متأثر میگردد، این تأثیر ممکن است خودآگاه یا ناخودآگاه باشد و بسته به شرایط زندگی، محل زندگی و شرایط فقیه این تأثیرپذیری متفاوت گردد. اما از بررسی اجـمالی مـواردی که در فقه و قانون مدنی به عرف و عادت رجوع شده، اعتبار و ارزش فقهی و قانونی عرف و عادت به صورتهای مختلف مشهود است و با وجود آنکه عرف و عادت از منظر فقهای امامی به عنوان منبع به شمار نرفته است ولی میتوان گفت آنان فی‌الجمله برای آن حجیت قائل هستند. لازم به ذکر است اسلام همواره عادات صحیح که منشأ عقلانی داشته و با شرع مقدسه مخالفتی نداشته و ردعی از آن نشده باشد را معتبر دانسته است و این‌گونه عادات است که میتواند سبب شکل‌گیری یا تغییر فتوای فقها گردد. در این پژوهش باهدف ارائۀ تصویری روشن و با رویکردی توصیفی و با بهره‌گیری از ابزار اسنادی و کتابخانه‌ای به بررسی این مفاهیم و نقش و تأثیر آن بر فتوا و ... پرداخته شده و نظریات و آرای فقها در زمینۀ نوع کاربرد و حجیت عادات اجتماعی و نمونههای استفاده فقها از عرف و عادات در فتاوای مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به مواردی که در آرای فقها بین عرف و عادت خلط صورت گرفته اشاره شده و نیز برخی آسیبهای کاربرد عادات در فقه بیان شده است.کلید واژه: عادت اجتماعی، کارکرد عادت، فقه امامیه، مفهوم عادت
ورشوچی منفرد
، امیرحسین
ساجدی
، مهدی
، استاد راهنما
ایران
کتابخانه دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)
20160531
p ۱۲۱۶ پایان نامه
p
TF
92029
1
a
Y
