؛ استاد راهنما: محمد تقی سبحانی نیا، استاد مشاور: سید حسن طالقانی
دانشگاه قرآن و حدیث (قم)
، ۱۳۹۲
۱۵۰ ص
چاپی
کتابنامه: ص. ۱۳۹ - ۱۴۳؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
علوم حدیث (گرایش کلام و عقاید)
۳۰/۰۶/۱۳۹۲
۲۵/۱۹
پژوهش حاضر به بررسی آرای کلامی شیخ حر عاملی می پردازد ، شیخ حر عاملی یکی از علمای بزرگ امامیه است که در حوزه های مختلف علمی اغز جمله ، اعتقادات، صاحب فکرو اندیشه است ، روش شیخ حر ، روشی نص گرایانه است و جزء اخباریان به حساب می آید ، نص گرایان در طول تاریخ کلام ، اگر چه جریانی پر طرفدار و تاثیر گذار بوده اند ، اما در قرون اخیر هم زمان با تلاش عقل گرایان در ارائه روش فلسفی و جایگزینی آن در علم کلام ، روش آنان دچار نوعی فراموشی شده و از اساس مورد بی اعتنایی قرار گرفته است ، آنان با هدف صیانت از ایات قرآن و احادیث معصومین (ع) و بهره گیری حداکثری از ان در اثبات مسائل کلامی و حل مشکلات اعتقادی ، آثاری تولید کرده اند که امروز از ان آثار صرفا به عنوان کتب حدیث و جوامع روایی یاد می شود ، بی آن که روش تدوین آن مورد توجه باشد .این تحقیق ذر راستای بررسی و تحلیل دیدگاه های اعتقادی نص گرایان و متد آنان در پیشبرد علم کلام شکل یافته و گوشه ای از تلاش های علمی آنان در کلام امامیه و احیای علوم اهل بیت (ع) را به نمایش می گذارد . شیخ حر عاملی علاوه بر فقه ،در زمینه هایی چون حدیث، کلام، رجال، درایه، اصول، منطق، ریاضی، شعر و ادب و غیره دارای تالیفات ارزنده ای است . عمق خاطر، قوت استدلال و تخصص او در حوزه های گوناگون علوم اسلامی باعث شده در ارائه مفاهیم و معارف دینی همه جانبه نگر و دارای بیانی روشن باشد و آشنایی با تفکر او تصویر مناسبی از روش نص گرایی و منابع شناخت در نظر نص گرایان رانیز به دست دهد ، چرا که وی علاوه بر طرح و حل مباحث کلامی ، به تبیین روش آنان در حل مسائل نیز پرداخته و حیطه حجیت عقل و نقل از منظر آنان را روشن ساخته است . در این تحقیق ابتدا به دیدگاه شیخ حر نسبت به کلیات علم کلام و روش او در استفاده از منابع پرداخته شده است، سپس موضوع وی در قبال منابع شناخت بررسی شده و دیدگاه های اعتقادی وی در اهم مسائل کلامی کنکاش شده است. مهم ترین نتایج این تحقیق اثبات این مطلب است که شیخ حر جز، متکلمان و صاحبان اندیشه و اثر در علم کلام است و با روشی اجتهادی و به دور از تعصب، موضوع عقل گرایان را به چالش کشیده و بهره گیری از کتاب و به خصوص سنت را تقویت کرده است. واژگان کلیدی: شیخ حر عاملی، نص گرایی، عقل گرایی، کلام امامیه .