حوزه ی معنایی رب در نهج البلاغه و تطبیق آن با قرآن
[پایان نامه]
/ احمد فعال اصفهانی
؛ استاد راهنما: سید مهدی لطفی، استاد مشاور: سید رسول موسوی
دانشگاه قرآن و حدیث (قم)
، ۱۳۹۳
۱۷۸ ص
چاپی
کتابنامه: ص. ۱۷۱ - ۱۷۴؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
علوم حدیث (گرایش تفسیر اثری)
۳۱/۰۶/۱۳۹۳
۷۵/۱۶
اسماء وصفات الهي همواره مورد بحث و نظر توسط انديشمندان در حوزه دين قرار گرفته است و بر همين اساس مكاتب مختلف فكري شكل گرفته است.در اين ميان برخي از صفات و اسماء الهي هم تنها ترجمه اي ساده شده و كمتر مورد توجه قرار گرفته است.«رب» از جمله همين اسماء و صفات الهي است كه كمتر در قرون گذشته مورد بحث واقع شده است.در حيطه لغت نيز اين واژه به گونه هاي مختلف ترجمه شده است.همچنين در تفاسير ديگر نيز كمتر به آن پرداخته شده است.در اين ميان علماي علم كلام در حيطه اسماء و صفات الهي بحث هاي زيادي كرده اند اما بصورت مصداقي كمتر به ربوبيت الهي به معناي صاحب اختيار مطلق پرداخته اند.كشف معناي واژه از استعمالات به كار رفته در متون كهن و خصوصا متون ديني همچون قرآن ما را در رسيدن به محدوده معنايي واژه و روابط معنايي آن با ديگر اسماء و صفات الهي ياري مي رساند.هم از اين رو با رجوع به قرآن در مي يابيم اين واژه نقشي كليدي در تثبيت معناي «الله» و اثبات اختيارت نامحدود و مطلق او در عالم وجود، دارد.از طرفي با مراجعه به تاريخ در مي يابيم مخالفان اسلام ناب اساسا همين اختيار مطلق الهي را هدف گرفته اند و برخي از آن ها همچون حق حاكميت اجتماعي و سياسي را از خداوند سلب نموده اند و آن را در حوزه اختيارات انسان ها قرار داده اند و تحت عنوان اهل حل و عقد و خرد جمعي حاكميت انسان را جايگزين حاكميت الله در تشريع قوانين اجتماعي و سياسي نموده اند.لذا بزرگان ديني ما سعي در احياء تراث وحياني پيامبر اسلام (صل الله عليه واله وسلم)نموده و قرآن را محور عقايد اسلامي و تنها معيار حقانيت اين اعتقادات معرفي نموده اند،در اين ميان حضرت امام علي (عليه السلام) به دليل حضور در هنگامه انزال وحي و پس از آن كه دوره شكل گيري و نهادينه شدن انحراف است داراي جايگاه ويژه اي است.هم از اين رو رجوع به منابع اصيل اسلامي همچون قرآن و نهج البلاغه مارا به كشف حقيقت و اثبات حوزه اختيارات مطلق الهي نزديك تر مي سازد.اين تحقيق انكشاف حوزه معنايي«رب»در قرآن و نهج البلاغه و اثبات وحدت ادبيات ديني در اين دو حوزه را در ضمن اثبات اختيارات مطلق براي خدا به عهده خواهد داشت. كليد واژه ها:حوزه معنايي،رب،حوزه معنايي رب در قران،حوزه معنايي رب در نهج البلاغه.