تفسیر قرآن کریم به عنوان دانشی که انسان را به شناخت معانی و مقاصد کتاب الهی راهنمائی می کند قدیمی ترین علمی است که از آغاز نزول قرآن مورد توجه رسول خدا(ص)و مسلمانان قرار گرفته و در تمام ادوار دانشمندان اسلامی بر ضرورت آن تاکید کرده اند.دلیل این ضرورت به طبیعت قرآن باز می گردد که از نظر معنا کتابی ذو مراتب بوده و در بسیاری از زمینههااز جمله احکام و تکالیف شرعی مبتنی بر اجمال نازل گردیده است در این میان دانش تفسیر رسالتی جز روشنگری پیرامون مشکلات قرآنی و تبیین مجملات آن ندارد این پایان نامه تحولات تفسیر را در طول چهار قرن نخست اسلام مورد بررسی قرار می دهد.این پایان نامه در چهار فصل تنظیم گردیده که فصل اول آن اصطلاحات مختلف تفسیر، تاویل، ترجمه و اهمیت آنها و ... پرداخته و فصل دوم به شیوه تفسیری زمان پیامبر اکرم و تفسیر در قرن اول و قرن دوم و در خلال آن تاریخ تفسیر به دوران تفسیر صحابه و تابعین تقسیم بندی گردیده است و در طی فصلهای سوم و چهارم خصوصیات تفسیر قرن سوم و چهارم با ذکر مفسران مشهور آن دوره و آثار آنها ذکر می شود