شناسايي و اولويت بندي مولفه هاي نقش تلويزيون در توسعه فرهنگ کارآفريني
/ رضا زعفريان
، زهرا خرمي، قنبر محمدي الياسي
علمي-پژوهشي
مطالعات بسياري بر اهميت توسعه فرهنگي در مسير توسعه کارآفريني و رشد اقتصادي تاکيد کرده اند، به طوري که به تدريج واژه فرهنگ کارآفريني به صورت يک برساخته و مفهوم جديد شکل گرفته و ابعاد خاص خود را دارد. ابعاد شخصيتي شامل تمايل به ريسک پذيري، نياز به توفيق، مرکز کنترل دروني، خلاقيت، استقلال طلبي، اعتماد به خود و در بعد ديگر شامل توانايي مديريت ديگران و نفوذ در آنان، کار گروهي، پشتکار، و علاقه به کوشش مي شود. در توسعه و نهادينه سازي فرهنگ کارآفريني در جامعه، بنيان هايي چون خانواده، نهادهاي آموزشي، دولت، شبکه هاي اجتماعي، صنعت، و رسانه جمعي مشارکت و تاثير دارند. بنابراين، رسانه يکي از عوامل موثر در ارزش هاي فرهنگي افراد يک جامعه است. از اين رو، انتظار مي رود رسانه جمعي بتواند از مسير تاثير در ارزش هاي فرهنگي افراد به توسعه فرهنگ کارآفريني کمک کند. از آن جا که تلويزيون در سه سطح شناخت، انتقال ارزش ها، و جامعه پذيري بر مخاطب خود اثر مي گذارد، بر اساس مدل نهادي، اين پژوهش در پي يافتن پاسخ اين سوالات است که مولفه هاي نقش هاي شناختي، هنجاري، و تنظيمي تلويزيون چيست و در هر نقش اين موارد چه اولويتي بر يکديگر دارند. اين پژوهش به صورت کيفي انجام و داده ها از طريق مصاحبه هاي عميق گردآوري شده و مولفه هاي شناسايي شده با استفاده از آزمون ناپارامتري فريدمن اولويت بندي شده اند. تعداد 12 مولفه شناختي، 9 مولفه هنجاري، و 7 مولفه تنظيمي شناسايي و اولويت بندي شدند. چهارچوب مفهومي استخراج شده مي تواند در توسعه نقشه راه ترويج فرهنگ کارآفريني در تلويزيون موثر باشد. يافته هاي اين پژوهش حاکي از اين است که بخش عمده اي از شناخت مخاطب از مقوله کارآفريني مي تواند از طريق کارکرد اطلاع رساني صورت پذيرد و فرايند انتقال ارزش ها از طريق کارکرد سرگرمي موثرتر از آموزش مستقيم است. همچنين، امکان ايفاي نقش تنظيمي به روش هاي گوناگوني مانند شکل دهي شبکه هاي اجتماعي امکان پذير است. مولفه هاي شناسايي شده در قالب چهارچوب مفهومي پژوهش چه بسا مورد توجه سياست گذاران و برنامه سازان رسانه ملي ايران قرار گيرد.
دوفصلنامه مطالعات ميان رشته اي در رسانه و فرهنگ (رسانه و فرهنگ)