مديريت و برنامه ريزي فضايي مناطق کلانشهري در عصر جهاني شدن اقتصاد با تاکيد بر منطقه کلانشهري تهران
/ منيژه لاله پور
؛ هوشنگ سرور، رحيم سرور
در دهه هاي اخير فرايند جهاني شدن اقتصاد ساختار و سازمان اقتصادي - اجتماعي و فضايي ممالک را به گونه اي ملموس تحت تاثير قرار داده است. اين فرايند با يکپارچه نمودن اقتصاد کشورها، موجب سازمان يابي جديدي از مناطق شهري به ويژه کلانشهرها در مقياس جهاني شده، که داراي مناسبات و پيوندهاي تنگاتنگ اقتصادي و اجتماعي هستند. اين مقاله ارتباط فرايند جهاني شدن با توسعه مناطق کلان شهري به ويژه بازتاب هاي اين پديده در مديريت و برنامه ريزي مکاني - فضايي مناطق کلان شهري را مورد بررسي قرار داده است. تحقيق به روش توصيفي و تحليلي و از طريق مطالعه کتابخانه اي و اسنادي انجام گرفته است. نتايج حاصل از مطالعات نظري و موردي مناطق کلانشهري نشان مي دهد، تحولات ساختاري اخير در اقتصاد جهاني بازتاب گسترده اي در تعديل ساختارها و رويکردهاي مديريت و برنامه ريزي مکاني - فضايي اين مناطق، به خصوص در تعدادي از کشورهاي در حال توسعه جهت سازمان يابي فضاي جغرافيايي مناسب براي ايفاي نقش مطلوب در ابعاد ملي و جهاني داشته است. نتايج حاصل از بررسي سياست ها و برنامه هاي فضايي منطقه کلانشهري تهران نيز نشان مي دهد، با وجود گسستگي در ديدگاه هاي توسعه کلان شهر تهران، حداقل در سياست ها و برنامه هاي فضايي دو دهه اخير به تحولات ناشي از جهاني شدن اقتصاد مناطق کلانشهري و استفاده از قابليت هاي و توانمندي هاي بالقوه توجه شده است. با اين حال به دليل حاکميت ساختارهاي سنتي مديريت و برنامه ريزي دولتي، عملا اين منطقه واکنش هاي مناسبي به الزامات ناشي از فرايند جهاني شدن اقتصاد نداشته و از جايگاه مناسبي در سطح ملي، منطقه اي و بين المللي برخوردار نمي باشد.