: بر اساس مطالعه ميداني دانشجويان منتخب از چهار قوم ايراني کرد، بلوچ، عرب و آذري
/ علي اميدي
، فاطمه رضايي
يکي از ويژگي هاي دنياي امروز، پديده جهاني شدن است. از سوي ديگر، قوميت نيز تحت شرايطي يکي از علل تنش هاي سياسي عصر حاضر محسوب مي شود. در ارتباط با تاثير پديده جهاني شدن بر مساله قوميت، نظريات مختلفي ارائه شده است. برخي بر اين باورند که با توجه به رشد روزافزون اين پديده، هويت هاي خرد قومي ناگزير در فرهنگ مسلط ملي و اين فرهنگ نيز به نوبه خود در فرهنگ مسلط جهاني استحاله خواهند يافت. اما گروهي ديگر معتقدند که جهاني شدن موجبات رشد خودآگاهي قومي را فراهم آورده و منجر به سياسي شدن اين موضوع مي شود. جمع بندي ديدگاه هاي مختلف گواه بر اين است که هويت قومي يک برساخته اجتماعي است که سياسي شدن آن بستگي به عوامل داخلي و بين المللي دارد و وضعيت آن، از کشوري به کشور ديگر متفاوت است. در اين مقاله با استفاده از پرسش نامه و مطالعه ميداني، ابعاد سياسي و اجتماعي چهار قوم ايراني کرد، بلوچ، آذري و عرب مورد بررسي قرار گرفته است. نتيجه کلي حاصل از مطالعه ميداني حاضر که صرفا ديدگاه دانشجويان منتخب اقوام مزبور را نشان مي دهد، اين است که جهاني شدن در ابعاد فرهنگي تا حدودي سبب به حاشيه راندن تعصبات و شاخصه هاي فرهنگي، غير از زبان، در ميان اقوام مورد بررسي گرديده است؛ اما از جهت سياسي منجر به افزايش آگاهي و افزايش مطالبات آنها از دولت مرکزي شده و از اين رو، توجه مقتضي دولت جهت مديريت اين مطالبات را لازم مي سازد. در اين جهت، اشاعه دموکراتيزاسيون، فرصت برابر براي مشارکت سياسي و اقتصادي، کاهش شکاف مرکز-پيرامون از طريق بودجه ريزي منصفانه و جهاد ملي براي محروميت زدايي و اشتغال زايي از جمله راه کارهاي مناسب محسوب مي شود.