آموزش شهروندی ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانشآموزان
[مقاله]
/ حسین لطفآبادی
اين مقاله بر سه موضوع اصلي و مرتبط با يكديگر تاكيد دارد: اول، توضيح مفاهيم اساسي جهاني شدن، جهاني سازي، جهاني نگري و مليت گرايي، هويت ملي، نظام ارزشي، شهروندي و مهارت هاي زندگي و ارتباط آن ها با يكديگر؛ دوم، ارائه يافته هاي پژوهشي نگارنده درباره وضعيت نوجوانان و جوانان دانش آموز ايران، نگرش آنان به جوانب گوناگون زندگي اجتماعي و مدني، نظام ارزشي، جهاني شدن و جهاني سازي و بررسي ويژگي هاي مهم روان شناختي كه مانع از رشد شهروندي است؛ سوم، توضيح معنا و حقوق و مسئوليت هاي شهروندي در سطوح محلي و ملي و جهاني، ضرورت و چگونگي آموزش فلسفه و روش تفكر درست به دانش آموزان براي تصميم گيري انديشمندانه در مقوله شهروندي. نظريه بنياني ارائه شده در اين مقاله آن است كه: «آموزش و پرورش ايران اگر بخواهد هويت ملي و نظام ارزشي و مهارت هاي شهروندي كودكان و نوجوانان را تحكيم و اعتلا بخشد، بايد آنان را براي زندگي در عصر جهاني شدن در قرن حاضر آماده كند.» براي اين منظور، نگرش آموزش و پرورش به برنامه هاي درسي و فعاليت هاي كلاس و مدرسه در آموزش عمومي بايد تغيير يابد و افزون بر آموزش هاي درسي، تحكيم هويت و نظام ارزشي انساني و ديني و ملي، آموزش شهروندي و مهارت هاي زندگي فردي و اجتماعي و اقتصادي و علمي و فرهنگي را محور برنامه هاي آموزشي و تربيتي قرار دهد. آموزش شهروندي محلي و ملي و جهاني به دانش آموزان، بخشي مهم از اين برنامه هاست. مطالعات ارائه شده در اين مقاله نشان مي دهد كه گروه هاي قابل توجهي از نوجوانان و جوانان دانش آموز ايراني دچار ضعف هاي اساسي در هويت اجتماعي و مدني و گرفتار نگرش هاي ضداجتماعي و خلافكاري و روحيه سركشي هستند. در چنين وضعيتي، آموزش حقوق و مسئوليت هاي محلي و ملي و جهاني در جوانب گوناگون شهروندي در برنامه هاي درسي و فعاليت هاي كلاس و مدرسه و آموزش رفتار مبتني بر تفكر درست ، مسئوليت پذيري، و تصميم گيري انديشمندانه ضرورت دارد. چگونگي اين آموزش ها نيز، در اين مقاله مورد بحث قرار گرفته است.