#استفاده از سه سطح مختلف پنبه دانه در تغذیه گاوهای هلشتاین در دوره اول شیردهی
#سعید کیومرزی خلیفه کندی
دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
۱۳۷۶
#]&۱۴۹[ ص.
#کتابنامه: ۴۰۱ - ۳۱۱
#برای ارزیابی پنبه دانه به عنوان یک ماده خوراکی انرژی زا در تغذیه گاوهای شیرده، آزمایشی با طرح چرخشی کاملا متوازن با چهار جیره غذایی، سه دوره آزمایشی ، چهار بلوک و سه راس گاو در هر بلوک انجام شد. در این تحقیق پنبه دانه در جیره های ۱ تا ۴ به ترتیب ۰، ۸، ۶۱ و ۴۲ درصد ماده خشک را تشکیل می داد. همه جیره ها از نظر میزان انرژی خالص شیردهی، انرژی قابل متابولیسم و پروتئین خام در یک سطح قرار داشتند و بصورت کاملا مخلوط مصرف می شدند. گاوها بطور انفرادی تا حد اشتها تغذیه شده و دو بار در روز دوشیده می شدند. نمونه گیری از شیر دو بار در هفته و نمونه گیری از خون دو نوبت در هر دوره )وسط و آخر دوره( انجام می شد. جمع آوری نمونه مدفوع برای تعیین قابلیت هضم مواد مغذی در هفته آخر دوره سوم آزمایش انجام شد. در این آزمایش ، تولید شیرخام، شیر تصحیح شده بر حسب ۵/۳ درصد چربی و شیر تصحیح شده بر حسب ۴ درصد چربی در گاوهای تغذیه شده با جیره حاوی پنبه دانه نسبت به جیره بدون پنبه دانه )جیره ۱( بطور معنی داری افزایش یافته بود )۱۰/۰ < P( .میانگین درصد چربی شیر در گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ در طول مدت آزمایش به ترتیب برابر با ۰۳/۳، ۳۵/۳، ۸۶/۳ و ۵۷/۳ بود که افزایش خطی معنی دار با افزایش درصد پنبه دانه در جیره نشان می دهد. بر عکس، درصد پروتئین شیر )۸۸/۲، ۶۸/۲، ۳۸/۲ و ۰۷/۲ درصد در گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴( با افزایش درصد پنبه دانه در جیره کاهش معنی دار یافته بود )۱۰/۰ < P( .میانگین درصد مواد جامد بدون چربی شیر در گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ به ترتیب ۴۴/۸، ۶۵/۸، ۷۳/۸ و ۸۳/۸ بود که افزایش معنی دار میانگین این صفت را در جیره ۲ نسبت به جیره های ۳ و ۴ نشان می دهد )۱۰/۰ < P( .میانگین درصد لاکتوز شیر ۶۸/۴، ۰۰/۵، ۴۸/۴، ۷۹/۴ و میانگین درصد کل مواد جامد شیر ۲۷/۱۱، ۵۰/۲۱، ۵۰/۲۱ و ۳۰/۲۱ به ترتیب در گاوهای تغذیه شده با جیره های ۱ تا ۴ بود که از نظر هر دو صفت فوق بین جیره ها تفاوت معنی داری وجود نداشت. در این تحقیق، ماده خشک مصرفی روزانه با افزایش درصد پنبه دانه در جیره کاهش یافت )۱۰/۰ < P( ولی اختلاف معنی داری بین جیره ها از نظر افزایش وزن روزانه وجود نداشت )۵۰/۰ < P( .همچنین غلظت کلسترول، تری گلیسرید و ازت اوره ای پلاسمای خون در گاوهای تغذیه شده با جیره های حاوی پنبه دانه نسبت به جیره شاهد )جیره ۱( افزایش معنی داری یافته بود در صورتیکه غلظت پلاسمایی گلوکز، کلسیم، منیزیم و فسفر با افزودن پنبه دانه به جیره تحت تاثیر قرار نگرفته بود و بالاخره قابلیت هضم ماده خشک، انرژی خام، چربی خام و پروتئین خام با افزایش درصد پنبه دانه در جیره افزایش یافته بود ولی اختلاف معنی داری بین جیره ها از نظر قابلیت هضم الیاف خام وجود نداشت.