#مقایسه روشهای پارامتریک و نظریه مجموعههای فازی در ارزیابی تناسب اراضی برای محصولات عمده دشت باغه در استان خوزستان
#ن، ۱۵۱ ص.: مصور، جدول
1
#یکی از بهترین سیاستهای کشاورزی در کشورهای در حال توسعه در راستای امنیت غذایی، ارزیابی زمینهای زراعی و پتانسیل کشاورزی به منظور حمایت از کاربری فعلی و آتی کشاورزی است .فائو برای ارزیابی تناسب اراضی از منطق دو ارزشی بولین استفاده میصکند که این منطق توسط تعدادی از محققین ارزیابی اراضی مورد نقد قرار گرفته است .چون منطق فوق طبیعت پیوسته خاک، تغییرات در طول زمینصنما و عدم قطعیت در اندازهگیریها را در نظر نمیصگیرد .بنابراین انتخاب یک روش ارزیابی از اهمیت فراوانی برخوردار است .در این تحقیق، دو روش پارامتریک و نظریه مجموعههای فازی به منظور ارزیابی تناسب اراضی دشت باغه واقع در استان خوزستان به مساحت تقریبی 10500 هکتار برای محصولات گندم، جو، ذرت و هندوانه مورد استفاده قرار گرفت .خاکهای این منطقه دارای رژیم رطوبتی یوستیک و رژیم حرارتی هایپرترمیک واقع شده است .جهت نیل به اهداف ویژگیهای مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی 96 خاکرخ در 15 سری از منطقه مورد مطالعه قرار گرفت .خاکهای تحت بررسی بر اساس کلید ردهبندی 2014 در سه رده انتیسول، اینسپتیصسول و اریدیسول ردهبندی شدند .بر اساس نتایج ارزیابی کیفی اقلیم منطقه برای کشت تیپهای بهرهوری گندم و ذرت، دارای تناسب بالا (S1) و برای جو و هندوانه دارای تناسب متوسط (S2) بوده و مهمترین عامل محدود کننده اقلیمی دما میباشد و ارزیابی تناسب کیفی نشان داد که از کل اراضی مورد مطالعه برای کشت گندم 1946 هکتار در کلاسS2 ، 1690 هکتار در کلاسS3 ، 6860 هکتار در کلاسN ، برای کشت جو 2524هکتار در کلاسS2 ، 1743 هکتار در کلاسS3 ، 6258 هکتار در کلاسN ، برای کشت ذرت دانهای 6887 هکتار در کلاسS3 ، 3613 هکتار در کلاس N و برای کشت هندوانه 3688 هکتاردر کلاسS2 ، 2478 هکتار در کلاس S3 و 4333هکتار در کلاسN قرار دارند و از نظر ویژگیهای خاکی و زمیننما مهمترین محدودیتها به ترتیب شوری و قلیاییت، بافت، آهک و گچ میباشد .نتایج حاصل از تخمین تولید پتانسیل به روش مدل رشد فائو نشان داد که تولید پتانسیل در منطقه برای گندم، جو، ذرت و هندوانه به ترتیب 48/7 ،66/6 ، 52/7 و 78 تن در هکتار است و تولید پتانسیل واقعی برای محصولات انتخابی با توجه به تولید پتانسیل و ت╩ثیر عوامل محدود کننده در خاک به روش پارامتری برای گندم، جو، ذرت و هندوانه به ترتیب از 2/0تا 5/5 ،2/0تا4/5 ، 2/0 تا 5/5 و9/2 تا 5/76کیلوگرم در است .ارزیابی تناسب اراضی به روش فازی نشان داد که از کل اراضی مورد مطالعه برای کشت گندم 718 هکتار در کلاسS2 ، 8357 هکتار در کلاسS3 ، 1424 هکتار در کلاسN ، برای کشت جو 5120 هکتار در کلاسS2 ، 2280 هکتار در کلاسS3 ، 3100 هکتار در کلاسN ، برای کشت ذرت دانهصای 4560 هکتار در کلاسS2 ، 3820 هکتار درکلاسS3 ، 2120 هکتار در کلاسN و برای کشت هندوانه 4417 هکتار در کلاسS2 ، 4380 هکتار در کلاس S3 و 1700 هکتار در کلاسN میباشد و همچنین در سطح منطقه، برای نظریه مجموعههای فازی ضریب همبستگی بین تولید پتانسیل واقعی و تولید مشاهده شده به ترتیب برای گندم، جو، ذرت و هندوانه(78/0 ،79/0 ، 70/0 و 66/0 ) بیشتر از پارامتریک(66/0 ،62/0 ، 64/0 و 56/0) بوده و اختلاف نسبتا زیاد ضریب همبستگی محاسبه شده در برخی محصولات نشاندهنده نیاز به واسنجی جداول پیشنهادی سایس در رابطه با نیازهای اقلیمی، زمیننما و خاک برای منطقه است .