#غلظت و جزءبندی سرب (Pb) در خاکهای پیرامون بزرگراه آزادگان و ارتباط آن با موقعیت و برخی ویژگیهای خاک
#دوازده، ۷۵ ص.: جدول، نمودار
1
#هدف از این تحقیق بررسی وضعیت آلودگی سرب و نیکل و جزءصبندی سرب (Pb) در خاکصهای پیرامون بزرگراه آزادگان و ارتباط آن با موقعیت و برخی ویژگیصهای خاک میصباشد .بدین منظور از بین خاکصهای مناطق مختلف حاشیه اتوبان5 سایت انتخاب و از هر سایت از فواصل1 ،3،10،20، 50متری حاشیه اتوبان و از دو عمق0 - 10و40 - 50سانتی متری نمونهصبرداری شد .سرب و نیکل کل به روش هضم با مخلوط چهار اسید و در ظرف تفلون اندازهصگیری شد .همچنین برخی ویژگیصها شامل بافت خاک، کربن آلی، کربنات کلسیم معادل و گنجایش تبادل کاتیونی با روشصهای استاندارد اندازهصگیری شدند .برای جداصسازی و توزیع شکلصهای شیمیایی سرب در خاک از روش تسیر و همکاران (1979) استفاده شد .نتایج نشان داد غلظت سرب در 12درصد از خاک سطحی و4 درصد از خاک زیرصسطحی بالای حد مجاز قرار دارد .به جز فاصله سه متری در سایر فواصل غلظت سرب با فاصله از حاشیه اتوبان رابطه معکوس داشت .در تمامی فواصل غلظت سرب در خاکصهای سطحی بیشتر از خاکصهای زیرسطحی بود (P0.01).نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد نوع خاک، فاصله و عمق خاک و اثرات متقابل آنها بر غلظت سرب خاک معنیصداری بود (P0.01).برخلاف سرب نتایج حاصل از اندازهصگیری نیکل در خاکصهای مورد مطالعه نشان داد که در مجموع غلظت نیکل کل در تمام خاکصها زیر حد مجاز قرار دارد .همچنین ارتباط معنیصداری بین غلظت نیکل با عمق و فواصل مختلف خاک از حاشیه اتوبان مشاهده نشد .نتایج حاصل از جزءبندی سرب در نمونهصهای منتخب نشان داد که ترتیب فراکشنصهای سرب در تمامی نمونهصها به صورت جزء محلول > جزء تبادلی < جزء پیوندصیافته با ماده آلی < جزء کربناتی < جزء پیوندصیافته با اکسیدصهای آهن و منگنز < جزء باقیمانده میصباشد .همبستگی مثبت و معنیصداری بین فراکشنصهای مختلف باpH ، کربن آلی و کربنات کلسیم مشاهده شد .این همبستگی برای درصد رس منفی بدست آمد (P0.01).