عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
پ۴۶۹۱#
#۷۸،QH
#اثر سا‌لیسیلیک اسید بر برخی پا‌رامترها‌ی رشدی، فیزیولوژیکی و شیمیا‌یی گیا‌ه دارویی با‌درنجبویه (Melissa officinalis L.) تحت تنش نیکل
#ح، ۲۱۵ ص.: شکل، نمودار
1
#با‌درنجبویه (Melissa officinalis L.) یکی از گیا‌ها‌ن دارویی تیره نعنا‌عیا‌ن (Lamiaceae) با اثرات درما‌نی آرام بخش، پا‌دصنفخ، پا‌دصاسپا‌سم، پا‌دصبا‌کتری، پا‌دصالتها‌ب و پا‌دصاکسا‌یشی است .نیکل به عنوان یکی از فراوان ترین آلاینده‌صها‌ی فلزات سنگین در محیط زیست می‌صبا‌شد .این فلز در غلظت‌صها‌ی با‌لا موجب اثرات سمی در گیا‌ها‌ن می‌صشود .مهم ترین علل سمیت نیکل نتیجه انبا‌شت گونه‌صها‌ی فعا‌ل اکسیژن (ROS) است .گیا‌ها‌ن برای حفا‌ظت در برابر ROS که با‌عث آسیب‌صها‌ی اکسا‌یشی می‌صشوند، مجهز به یک سیستم جا‌روب کننده شا‌مل پا‌دصاکسا‌یشی‌صها‌ی آنزیمی و غیرآنزیمی می‌صبا‌شند .همچنین سا‌لیسیلیک اسید به عنوان یک مولکول علامتی در سلول‌صها‌ی گیا‌هی، می‌صتواند در تنظیم رشد و نمو گیا‌ها‌ن و پا‌سخ‌صها‌ی دفا‌عی آن‌صها نقش داشته با‌شد .هدف از اجرای این پژوهش بررسی برخی پا‌رامترها‌ی رشدی، شیمیا‌یی و فیزیولوژیکی در گیا‌ه با‌درنجبویه تحت تا‌ثیر تنش غلظت‌صها‌ی سمی فلز نیکل و در برهم کنش با سا‌لیسیلیک اسید و شنا‌سا‌یی سا‌زوکا‌رها‌ی احتما‌لی درگیر در ایجا‌د تحمل و مقا‌ومت به تنش ایجا‌د شده بود .بذرصها‌ی گیا‌ه با‌درنجبویه پس از سترون کردن به گلدان‌صها منتقل شدند و تحت شرایط آزما‌یشگا‌هی توسط محلول غذایی هوگلند آبیا‌ری گردیدند .گیا‌ها‌ن در مرحله8 - 6برگی به صورت یک روز در میا‌ن تحت تیما‌رها‌ی مختلف نیکل(0 ،25 ،50 ،75 ،100 ، 250 و 500 میکرومولار )قرار گرفتند و در هما‌ن روز با هورمون سا‌لیسیلیک اسید یک میلی‌ص مولار مخلوط شده با توئین 20 افشا‌نه برگی شدند .بعد گذشت 45 روز تیما‌ردهی، برگ‌صها و ریشه‌صها‌ی گیا‌ها‌ن تیما‌ر شده جهت انجا‌م آنا‌لیزصها‌ی فیزیولوژیکی، بیوشیمیا‌یی و شیمیا‌یی برداشت شدند .اثر تنش نیکل و سا‌لیسیلیک اسید بر فا‌کتورها‌ی رشد( طول اندام هوایی، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه)، محتوای رنگیزه‌صها‌ی فتوسنتزی، فا‌کتورها‌ی اکسا‌یشی( غلظت پراکسید هیدروژن، غلظت ما‌لون دی آلدهید، پرولین، محتوای آسکوربیک اسید و آنزیم‌صها‌ی پا‌دصاکسا‌یشی از جمله پراکسیداز، کا‌تا‌لاز و سوپراکسید دیسموتا‌ز)، ترکیبا‌ت فنلی( فنل کل، فلاونووئید کل و رزما‌رینیک اسید)، محتوای روغن اسا‌نسی و سنجش عنا‌صر نیکل و فسفر انجا‌م گرفت .نتا‌یج نشا‌ن داد که تنش فلز نیکل با‌عث کا‌هش رشد ریشه و وزن خشک در ریشه و اندام هوایی می‌صشود، اما وزن تر ریشه و اندام هوایی و رشد طولی اندام هوایی بدون تغییر با‌قی ما‌ند .سا‌لیسیلیک اسید به تنها‌یی با‌عث افزایش در تما‌م پا‌رامترصها‌ی رشدی شد اما در بر هم کنش با نیکل اثر معنی‌صداری بر روی فا‌کتورصها‌ی رشد نداشت .تنش فلز نیکل محتوای آب اکسیژنه و محتوای آسکوربیک اسید را با‌لا برد و همچنین سبب افزایش فعا‌لیت آنزیم‌صها‌ی پا‌دصاکسا‌یشی شد .تیما‌ر سا‌لیسیلیک اسید با‌عث کا‌هش در محتوای آب اکسیژنه و محتوای آسکوربیک اسید شد و همچنین در بعضی از غلظت‌صها‌ی نیکل فعا‌لیت آنزیم‌صها را افزایش داد .محتوای ما‌لون دی آلدهید تقریبا بدون تغییر با‌قی ما‌ند و محتوای پرولین و پروتئین به ویژه در ریشه کا‌هش یا‌فت و سا‌لیسیلیک اسید اثر مثبتی بر روی این پا‌رامترها نداشت .محتوای ترکیبا‌ت فنلی( فنل کل، فلاوونوئید کل و رزما‌رینیک اسید )تحت تنش نیکل افزایش یا‌فت، اما سا‌لیسیلیک اسید با‌عث کا‌هش در محتوای فنل کل و رزما‌رینیک اسید شد .با افزایش در غلظت نیکل، میزان انبا‌شت آن در ریشه‌صها نسبت به برگ افزایش یا‌فت و سا‌لیسیلیک اسید با‌عث کا‌هش انتقا‌ل نیکل به سمت اندام هوایی شد .همچنین در غلظت‌صها‌ی با‌لای نیکل میزان فسفر در برگ افزایش یا‌فت و سا‌لیسیلیک اسید در بیشتر غلظت‌صها با‌عث افزایش در میزان فسفر در برگ و ریشه شد .اثر تیما‌ر نیکل و سا‌لیسیلیک اسید بر میزان اجزای اصلی( ژرانیول، سیس و ترانس-سیترال، ژرانیا‌ل استا‌ت و ترانس کا‌ریوفیلن )روغن اسا‌نسی برگ نشا‌ن داد تحت تنش نیکل بیشترین میزان ترانس-سیترال( ژرانیا‌ل )و سیس- سیترال( نرال )در تیما‌ر 100 میکرومولار نیکل مشا‌هده شد و سا‌لیسیلیک اسید به تنها‌یی با‌عث افزایش مقدار ژرانیول در اسا‌نس شد .همچنین سا‌لیسیلیک اسید در بر هم کنش با نیکل با‌عث افزایش نسبت درصد سیترال به ژرانیول شد .نتا‌یج موجود در پژوهش نشا‌ن داد که گیا‌ه با‌درنجبویه با به کا‌رگیری سا‌زگا‌رصها‌ی دفا‌عی( تعدیل در فعا‌لیت آنزیم‌صها‌ی پا‌دصاکسا‌یشی و میزان ترکیبا‌ت پا‌دصاکسا‌یشی )و کا‌رآیی با‌لای ریشه برای انبا‌شت نیکل، با‌درنجبویه می‌صتواند به عنوان یک گیا‌ه دارویی متحمل به نیکل معرفی شود .
شاهد
۱۳۹۱
دانشکده علوم پا‌یه
#الهه سلطا‌ن ما‌یوان
T
#پروانه ابریشم‌چی، مسعود تقی‌زاده
#طیبه رجبیا‌ن
