#تاثیر کمپوست بر سالمسازی خاکهای آلوده به لجن نفتی )با تاکیر بر میکروبیولوژی(
#xiii، ۱۱۶ ص.: جدول، نمودار
1
#طی پاکسازی مخازن نفتی که جهت ذخیرهصسازی نفتخام و مشتقات آن استفاده میشوند، حجم وسیعی از لجن نفتی به محیط تخلیه میشود که در صورت عدم رسیدگی صحیح، آلودگیهای زیست محیطی به ویژه آلودگی خاک را به دنبال خواهد داشت .گزارشات موجود نشان میدهد که بسیاری از اجزای تشکیلدهنده لجننفتی سرطانصزا هستند .در این رابطه روشصهای پاکسازی متنوع اعم از فیزیکی، شیمیایی و زیستی مورد استفاده قرار گرفته است .در این میان، در شرایطی که امکان فعالیت زیستی وجود دارد، فرایندهای زیستی به سبب امکان اجرا در شرایط متعادل محیطی، سازگاربودن با محیطزیست و صرفه اقتصادی در اولویت اجرا قرار میگیرند .در مواردی که تراکم آلایندهها بالاتر از حد تحمل سیستمهای زیستی است میتوان برای تجزیه کاملتر آلاینده نسبت به استفاده متوالی از روشهای غیرزیستی( فیزیکی، شیمیایی و حرارتی )و فرایندهای زیستی اقدام نمود .زیست سالم سازی فرایندی است که در آن از میکروبهایی همچون مخمر، قارچ و باکتری برای شکستن و تجزیه ترکیبات خطرناک و سمی به ترکیباتی با سمیت کمتر و یا غیرصسمی استفاده میصکنند .یکی از روشهای زیست سالم سازی که امروزه بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، فرایند کمپوست است .در این روش به منظور بهبود خاک آلوده از مواد حجمدهنده طبیعی تجزیهپذیر بهره گرفته میشود .افزودن این مواد به خاک آلوده موجب افزایش کیفیت فیزیکی خاک و نیز تهویه خاک و بنابراین ارتقاء تجزیه میکروبی میشود .در این تحقیق در فرایند کمپوست از باگاس نیشکر به عنوان بهبود دهنده استفاده شد .به منظور بررسی کارایی فرایند کمپوست و نیز تاثیر افزودن مخلوط کودهای نیتروژن و فسفر در زیستسالم سازی خاک آلوده به لجن نفتی کف مخازن نفت خام، چهار راکتور آزمایشگاهی طراحی شد .خاک آلوده به لجن نفتی در سه بیوراکتور تحت تیمار متفاوت قرار گرفت (1) :خاک آلوده همراه با باگاس، (2) خاک آلوده همراه با مخلوط کود و (3) خاک آلوده همراه با باگاس و مخلوط کود .)موازی با این سه بیوراکتور، یک بیوراکتور حاوی خاک غیرآلوده( بیوراکتور شاهد )راهاندازی و راهبری شد .این بیوراکتورها تحت شرایط عملکردی تعریفشده به مدت5 ماه هوادهی شد .طی شش مرحله نمونهگیری از هر بیوراکتور تغییرات جمعیت باکتریهای قابلکشت در خاک، تغییرات مقدار لجن نفتی در خاک، میزان تولید CO2 در هر راکتور و تغییرات جمعیت میکروبی با استفاده از DGGE مورد آنالیز قرار گرفت .طی آنالیزصهای انجام شده بیوراکتوری که تنها حاوی باگاس بود بیشترین رشد جمعیت میکروبی، بیشترین میزان تولید CO2 و بیشترین کاهش میزان لجن نفتی در خاک( شامل کاهش وزن لجن، کاهش ترکیبات آلی محلول در تولوئن، مواد اشباع و آسفالتن )را نشان داد .بعد از این بیوراکتور، بیوراکتوری که حاوی باگاس و مخلوط کود بود بیشترین رشد میکروبی و تولید CO2 و کاهش ترکیبات آروماتیک و اشباع و آسفالتن را نشان داد .آنالیز ملکولی که به منظور بررسی دینامیک جمعیت میکروبی حین تیمار زیستی در هر چهار بیوراکتور انجام شد شامل استخراج ژنوم از خاک، انجام واکنش زنجیرهای پلیمراز مربوط به ناحیه 16s rRNA و سپس آنالیز DGGE بود .تغییرات جمعیت میکروبی در هر چهار راکتور مشاهده شد .در مراحل پایانی نمونهبرداری، علیرغم کاهش جمعیت میکروبی کل، در هر چهار راکتور افزایش تنوع میکروبی مشاهده شد.