زمینه سیاسی پیدایش خوارج چه بود؟ در پیدایش خوارج، تعصب قبیله ای، فتنه بنی امیه، قتل عثمان، سیاست مکر و فریب معاویه، مسأله حکمیت، فعالیت منافقان، عدالت گریزی و عدم محبت نسبت به اهل بیت (ع) زمینه های سیاسی بودند که تأثیر گذار بودند. نظام سیاسی-اجتماعی عربستان در قبل از اسلام بر پایه قبیله و تعصب قبیله ای استوار بود. نیرومندترین اصل در این ساختار «عصبیت» بود که در دوستی و دشمنی قبائل تأثیر گذار بود. بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) در مدینه بر پایه ساختار قبیله ای احزابی شکل گرفت که یکی از این احزاب حزب طلقا بود. این حزب با فعالیت خود زمینه به خلافت رسیدن عثمان را فراهم کرد. با انتخاب عثمان نفوذ آنان زیاد شد تا حدی که حاکم بر سرزمین های اسلامی شدند.آنان به حیف و میل بیت المال مشغول شدند. به مردم ظلم و ستم می کردند.عثمان در این قضایا حامی آنان بود. در نتیجه زمینه اعتراض قاریان و مردم را آماده کرد. بنی امیه به دنبال فتنه بودند. معاویه در این فتنه ها، به قتل عثمان راضی بود.در قتل عثمان، وی را یاری نکرد.اما با بهانه خونخواهی قتل عثمان، زمینه جنگ صفین را آماده کرد. وی برای آماده سازی این جنگ، زمینه دشمنی با امام علی (ع) را در شام مهیا نمود. در جنگ صفین با حیله عمرو عاص قرآن ها بر سر نیزه رفت. قاریان و بادیه نشینان در سپاه امام علی (ع) فریب خوردند. چهره نفاق یعنی اشعث بن قیس، قاریان و بادیه نشینان را تحریک کرد و توقف جنگ و حکمیت را بر امام علی (ع) تحمیل کردند. در مسأله ی حکمیت معاویه، عمروعاص، ابوموسی اشعری و اشعث بن قیس، فرصت را غنیمت شمرده، به پیمان نامه خود عمل نمایند تا امام علی (ع) را از حکومت خلع نمایند. پس از این ماجرا و عدم موفقیت در حکمیت، زمینه جدایی همان افراد معترض در سپاه امام علی (ع) فراهم شد. خوارج بعد از آن ظاهر گردید.که شکل تعدیل شده آن اکنون، با نام اباضیه وجود دارد.