کلیدواژه: ذهن، شیطان، وساوس، افکار، خواطر، خیالات، و توهمات.
چاپی
کتابنامه: ص. ۱۳۵ - ۱۴۰؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
علوم حدیث (گرایش اخلاق)
۱۴/۱۲/۱۳۹۱
۱۹
تهذیب نفس یکی از اموری است که در اسلام بر آن تاکید فراوانی شده و از ابعاد گوناگونی برخوردار است، یکی از مهمترین ابعاد آن که در این پایان نامه بدان اهتمام ورزیده شده است، ضبط و مهار ذهن است که تاثیر بسزایی در کنترل اعضا و جوارح و دوری از گناه و پیراستگی از رذائل نفسانی دارد. به نظر می رسد درصد بالایی از رفتارهای انسان از افکار و خواطری که در ذهن او پدید آمده سرچشمه می گیرد. از این رو اگر انسان بر واردات ذهنی خود کنترل داشته باشد، در جهت اصلاح رفتارهای خویش از توان بالایی برخوردار خواهد شد و به دنبال اصلاح رفتار، فضایل اخلاقی بیشتری در خود ایجاد کرده و در تهذیب نفس توفیق خواهد یافت. بدیهی است عدم تسلط بر خطورات ذهنی میتواند زمینه ریشه دواندن رذایل اخلاقی را در وجود انسان فراهم آورد. در این نوشتار با استناد به آیات و روایات به دنبال شناخت انواع واردات ذهنی هستیم. بر این اساس و با استفاده از سخنان اندیشمندان اسلامی می توان واردات ذهنی انسان را شامل تفکرات، خطورات، تخیلات و توهمات دانست. و با توجه به اینکه شیطان می تواند در این واردات ذهنی نفوذ کند بنابراین با شناختن راه های نفوذ شیطان و وساوس شیطانی امکان کنترل این واردات ذهنی فراهم می آید و راه ورود افکار نورانی و پسندیده الهامات ربانی که از جانب فرشتگان الهی القاء می شود، هموار خواهد گردید. در راستای این مهم به راه ها، موانع و ثمرات ضبط و مهار ذهن و عواقب عدم ضبط و مهار ذهن نیز خواهیم پرداخت. و در انتها به این نتیجه خواهیم رسید که برای ضبط و مهار ذهن راهی جز جلوگیری از تصرفات شیطان در نیروی وهم و خیال وجود ندارد و مهمترین راه نیل به این مقصود، تقویت راه های ارتباطی انسان با خدا می باشد.