کارشناسی ارشد (رشته علوم حدیث: گرایش کلام و عقاید)
، دانشکده علوم حدیث (شهرری)
مساله ولادت حیات امام مهدی(ع)یک بحث اختلافی در آموزه مهدویت است .برای پرداختن به این سوال و از آنجا که این مساله با تشخیص مصداق حقیقی آن حضرت نیز ارتباط مستقیم دارد،لازم است ابتدا دیدگاه فرقههای مختلف اسلامی دربارهی مصداق ،ولادت و حیات آن حضرت شناخته شود تا در ضمن تحقیق اشکالات هر یک بررسی گردد.بعد از بیان دیدگاههای دیدگاه مورد نظر که همانا دیدگاه شیعه دوازده امامی است مبنی بر ولادت و حیات مصداق امام مهدی(ع)یعنی محمد فرزند بلافصل امام حسن عسکری(ع)،از سه طریق ادله نقلی ،عقلی و تاریخی اثبات خواهد شد و در پایان به شبهات وارد بر این دیدگاه پاسخ داده می شود. چینش منطقی و عقلانی اخبار و روایات و اصول مسلم برخاسته از آن،نشانههایی که در شان آن حضرت وارد شده و قرائن و شواهد آشکار تاریخی مثبت این مسئله است که اولا امام مهدی همان خلیفه دوازدهم و محمد فرزند بلاواسطه امام حسن عسکری(ع)است و ثانیا نه تنها در زمان حیات پدر متولد شده بلکه اکنون نیز در قید حیات و از دیدگان پنهان است.به همین خاطر این تحقیق شامل سه فصل است:فصل اول: دیدگاهها درباره ی ولادت و حیات امام مهدی (ع)،فصل دوم:اثبات ولادت و حیات امام مهدی(ع)و فصل سوم: پاسخ به شبهات . در فصل دیدگاهها سه دیدگاه وجود دارد-1: انکار اصل و اساس مهدویت- 2. دیدگاهی که اصل آموزه مهدویت را صحیح می داند اما معتقد است امام مهدی(ع)در آخر زمان متولد می شود-3. دیدگاههایی که اصل آموزه مهدویت و همچنین ولادت آن حضرت صحیح اما هر یک مصداق مورد نظر خود را مهدی موعود می داند و لذا فرقههای مختلفی در این دیدگاه وجود دارد.در فصل اثبات ولادت و حیات امام مهدی(ع)از سه طریق ادله نقلی،عقلی و تاریخی استفاده کردیم.ادله نقلی شامل اخبار عام و اخبار خاص است.از طریق اخبار عام ثابت می شود جانشین پیامبران دوازده نفرند و امام مهدی دوازدهمین آنان است و اینکه اهل بیت پیامبر(ص)تا قیامت همراه قرآنند و زمین هیچگاه از امام ، حجت واهل بیت ایشان که امام مهدی مصداق کنونی آن است ،خالی نخواهد ماند . در قسمت اخبار خاص این نظریه اعتبار بیشتری می یابد و با توجه به اخبار و نشانه های خاص امام مهدی(ع)در روایات ،معلوم می گردد که ایشان نهمین فرزند از فرزندان امام حسین(ع)و فرزند بلا فصل امام حسن عسگری(ع)است که با توجه به شهادت پدر و اصل مسلم خالی نماندن زمین از امام و حجت ،که در اخبار عام ثابت گردید ،نه تنها متولد شده بلکه اکنون نیز در قید حیات و در غیبت طولانی است .در بخش ادله عقلی ،از دو برهان خلف و سبر و تقسیم برای اثبات این دیدگاه استفاده می شود .فرایند اثبات ولادت و حیات امام مهدی(ع)در برهان خلف به این صورت است که چنانچه خلاف این دیدگاه را بپذیریم ،نتیجه حاصل مخالفت با مقدمات قطعی است. بنابراین برای رهایی از تالی فاسد گریزی از پذیرش این دیدگاه نمی باشد. در برهان سبر و تقسیم نیز با توجه به چند اصل قطعی و مسلم، هریک از دیدگاهها مخالف بررسی و اشکالات آنها بیان می شود و با توجه به اصل خارج نبودن حق از امت اسلامی صحت این دیدگاه اثبات می گردد .در بخش ادله تاریخی ابتدا اخبار خاص جریان ولادت حضرت ذکر می شود که این اخبار بنا به مصالحی تعمدا از علوم مسلمین پنهان شده بود و بنا براین تنها در منابع امامیه دیده می شود. سپس اخبار کسانی که حضرت را در کودکی مشاهده کردند، اخبار مربوط به دوران غیبت صغری، شروع غیبت کبری و کسانی که حضرت را در این دوران ملاقات کردند و در ادامه قرائن و شواهد دیگری آورده می شود.در پایان با توجه به چند اصل علوم مربوط به حدیث ،چنین نتیجه گیری می شود که اخبار و روایات دال بر ولادت و حیات حضرت در مجموع معتبر،قابل اعتنا ومثبت این موضوع هستند و با وجود این اخبار و روایات، هرگونه اعتقادی بر خلاف این دیدگاه، اجتهاد در برابر نص است .در فصل سوم به شبهات وارد بر هر یک از این ادله(نقلی،عقلی و تاریخی)و شبهات دیگری که به طور غیر مستقیم بر این دیدگاه خدشه وارد می سازد، پاسخ داده می شود. در قسمت نتایج و پیشنهادات ، به قائلان دیدگاههای دیگر، پیشنهاد می شود با توجه به ادله اقامه شده بر ولادت و حیات امام مهدی(ع)و بیان اشکالات سایر دیدگاهها، با تاملی دقیق، منصفانه و به دور از تعصب، یکبار دیگر دلایل خود را بررسی و بازبینی نمایند.سوالات و اشکالات نیز برای آنها مطرح می شود که لازم است درباره آنها نیز تامل کنند تا خود به قضاوت بنشینند که ثقل و اتقان کدامیک برای پذیرش بیشتر است زیرا پذیرش این دیدگاه، بهترین مبنا برای ایجاد وحدت و حفظ آن در بین مسلمین و اتحاد آرمانها و هدفها به سوی یک هدف والا و متعالی یعنی زمینه سازی ظهور امام مهدی(ع)و بر افراشته شدن پرچم سر افراز اسلام بر بام جهان و برپایی عدل و قسط جهانی به دستان مبارک ایشان است
محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم، ۲۵۵ - -- ولادت
شبهات - محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم، ۲۵۵ - -- ولادت