آن چه پیامبران - از آدم تا خاتم - انجام داده اند، مبارزه با فساد و سپس ایجاد اصلاحات در سطح جامعه بوده است. کسی که درصدد اصلاح گری است، باید کاستی ها، کژی های در جامعه را به درستی شناسایی، رتبه بندی و اولویت سنجی کند، چرا که شناخت درد، نیمی از درمان است تا آلودگی ها، ناهنجاری ها، بیماری ها و آسیب های اجتماعی به طور واضح معلوم نباشد، درمان هم به شایستگی انجام نخواهد گرفت. تمام عمر پیامبر عظیم الشان اسلام صرف این شد که به هر نحوی، با قرآن،احادیث، مواعظ و عمل اصلاحات را در جامعه پیاده کند .حتی زمانی که در میدان جنگ شمشیر می زد، هدفی جز اصلاح امت را مد نظر نداشت .بعثت پیامبر که یک حرکت اصلاحی بزرگ بود با سامان دادن به زندگی عرب جاهلی شروع شد و امتداد آن به زمان حاضر کشیده شد. پس از آن قرآن، نهج البلاغه بهترین راهگشا در پیشبرد اهداف اصلاح گرایانه است، چرا که حضرت با توجه به وضع موجود به ارث رسیده از دوران خلفای پیشین، با جامعهای روبرو بود که در عرصههای مختلف سیاسی، اجتماعی، قضایی، فرهنگی و ... دچار مشکل شده و نیاز شدید به اصطلاحات احساس می شد.امام(ع)اصلاحات خود را با نقد شیوه تک تک خلفای پیشین شروع نمود و پیامد هر یک از حرکتهای ناهنجار آنان را بازگو کرد.او به عنوان مصلحی آگاه و دور اندیش شیوه خود را از سیاسیت بازان جدا ساخت و اصلاح طلبی را با نقد منصفانه درهم آمیخت. در مرحله بعد به شناسایی آسیب های جامعه که خود شاهد آنها بود پرداخت و با شناخت کافی، به سراغ راهکارهای عملی اصلاح پیش رفت. در آخرین مرحله به اقدامات ضربتی امام(ع)برمیخوریم. تصحیح بینش امت، برکناری کاگزاران بدپیشینه، تقسیم عادلانه بیت المال، بهبود وضع بازار، مبارزه با بدعت ها، عمران و آبادانی زمین، ... و در نهایت ستیز با مخالفان دین و از سر راه برداشتن آنان، جزء ضروریات اصلاح شمرده می شود که امام در تمام این صحنه ها حضور مستمر و آشکار داشته است و هم اکنون به عنوان دستور العمل و بهترین برنامه زندگی چه فردی و چه اجتماعی در دسترس همگان است
علیبن ابیطالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت -۴۰ ق. -- اصلاح طلبی
علیبن ابیطالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت -۴۰ ق. نهج البلاغه -- نقد و تفسیر