موضوع مورد تحقیق سیادت(عزت)مسلمانان در قرآن کریم و نهالبلاغه میباشد که طی پنج فصل ارائه می گردد. در فصل اول،از کتب قرآن کریم ، نهج البلاغه، تفسیر المیزان، شعبه الحرانی، مفردات راغب و بعضی کتب دیگر استفاده گردیده است .پرسشهای تحقیقاتی عبارتند از اینکه آیا دین اسلام منشا پیشرفت یا پسرفت جامعه اسلامی بوده است ؟و آیا مقتضای طبیعت زمان این است که هر قومی فقط دوره محدودی از ترقی را طی و پس از آن راه زوال و انحطاط را بپیماید ؟و اهداف مطالعاتی آن نمایاندن تصویری از زندگی مردم در ابتدای دعوت اسلامی و بررسی ریشه های ترقی و پیشرفت و بررسی زمینه های انحطاط در دوره های بعدی میباشد و همچنین حدود مطالعاتی تقریبا به مواردی که مورد مطالعه قرار نگرفته اشاره می نماید و نهایتا اهمیت مطالعاتی آن شناخت علل و عوامل پیشرفت در جامعه اولیه اسلامی و بهره گیری از قانونمندی تاریخ و استفاده از آن در جهت تکامل جوامع کنونی میباشد. در فصل دوم، از منابع مهمی که توانسته اند با بررسی موشکافانه و از زوایای مختلف موضوع را مورد بحث و مداقه قرار دهند استفاده گردیده از جمله کتب عظمت و انحطاط مسلمین تالیف شهید مطهری، تاریخ تمدن اسلام و عرب تالیف دکتر گوستاولوبون فرانسوی و علل پیشرفت اسلام و انحطاط مسلمین تالیف زین العابدین قربانی استفاده شده است. در فصل سوم، رهیافت تحقیق تاریخی با گذشتهای قرار گرفت که دارای پایگاه اثباتی می باشد، در طرح تحقیق، این موضوع به عنوان روش توصیفی شناخته و فن تحقیق، کتابخانه ای بحساب می آید ضمنا طرح تحلیلی با توجه به موضوع مورد بحث از نوع استنباطی می باشد و نهایتا در پایان این فصل طرح زمان اجرائی آورده شده است .فصل چهارم، شامل چهار بخش میباشد که در بخش اول ضرورت بحث از سیادت، دیدگاه قرآن کریم و اختصاص عزت به خدای متعال و پاداش کسی که عزت را از غیر خدا بخواهد آمده است .در بخش دوم، وضعیت امت پیامبر(ص )قبل از اسلام و عوامل پیشرفت مسلمین به تفکیک آورده شده و پیرامون هریک توضیحات لازم ارائه گردیده است .در بخش سوم، عوامل انحطاط مسلمین و آن دسته از اعتقادات مسلمانان که در معرض اتهام بعنوان عامل عقب ماندگی قرار گرفته اند آورده و توضیح لازم ارائه گردیده است .در بخش چهارم، بحثی تحت عنوان زوال و انهدام تمدنها و دیدگاه قرآن کریم، نهج البلاغه و جامعه شناسان در این خصوص آورده شده است و در واقع این بحث جوابی است به دومین پرسش تحقیقاتی ارائه شده .در فصل پنجم، نتائج تحقیق عرضه گردیده و در خاتمه جهت اعتلاء جامعه اسلامی توصیه ها و پیشنهاداتی به حاکمان دولت اسلامی، دانشمندان و سایر اقشار امت اسلامی آورده شده است .لازم به ذکر است که جهت رسیدن به هدف فوق عمدتا از قرآن کریم و کتب تفسیری و تاریخی استفاده که در مجموع بالغ به پنجاه کتاب مورد استفاده واقع و مخصوصا در تنظیم این رساله از49 منبع بهره برداری گردیده است
علیبن ابیطالب(ع)، امام اول، ۲۳ قبل از هجرت -۴۰ ق. نهج البلاغه -- نقد و تفسیر