/ احتمالا از: میرزا هدایتالله آشتیانی وزیر دفتر (پدر دکتر محمد مصدق) ( -۱۳۱۰ق.).
احمد الحسینی.
۱۲۸۱ق.
خشتی. ۱۶*۲۲سم. ۱۸۰ص. ۱۱س.
1
2
بسمله و به نستعین الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمومنین و الصلوه و السلام علی من ارسله بالهدی... اما بعد باید دانست که احب اشیاء در نزد خداوند ایمان و اقرار بتوحید اوجل شانه است و مبغوضتر از شرک وکفر هیچ امر و عملی نیست... .
... و معادنا الیک و ذهابنا ایاک و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین شب پنجشمبه شهر رمضان ۱۲۸۱ احمد الحسینی.
مولف که از مردم شیعه قرن اخیر ایران است در این کتاب پنج اصل دین: توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد را به همین ترتیب (بدون عنوان خاص) یاد کرده و هریک را به اجمال توضیحی داده و هر اصل را با یک سطر دعا و یا صلوات پایان داده و به ابیات حافظ و مولوی و برخی از آیات و روایات استناد جسته ابیاتی نیز بدون تصریح به نام سراینده آورده از جمله این بیت:
دل درین دهر مبندید که بی بنیاد است/ سخن از عمر مگویید که او بر باد است
صد سفره دشمن فکند طالب مقصود/ شاید که یکی دوست بیاید چنانست
شیوه استدلال بر مطالب تحقیقی نیست و بیشتر خطاب است و در اصل سوم (نبوت) به احکام و قوانین استوار دین اسلام، استناد جسته و برای مثال چند حکم شرعی مختلف را با علل و مصالح آن یاد کرده و در مسئله نبوت و امامت به مصائب اهل بیت نیز اشاره کرده و چنین استنباط میشود که از اهل منبر و وعظ بوده و از فلاسفه دل خوشی نداشته. در جایی از مسئله معاد میگوید: «بدانکه حکما در انظار خلق عزت و اعتبار دیگر است... که هر قدر خلافش ظاهر و مبرهن باشد و محسوس بشود که این قول لغو و بیهوده است. هیچکس او را رد نکند و هر که در رد آن قول اشاره نماید در محضر عامه او را مقداری نباشد».
در اواسط مسئله نبوت، تاریخ نوشتن کتاب را ۱۲۸۰ق. یاد میکند.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
شکسته نستعلیق تحریری. (متون آیات قرآنی که برای شاهد و مثال آورده شده به نسخ).
عناوین به شنگرف.
بالای آیات و عبارات عربی خطی به شنگرف کشیده شده است.