اخلاق روحی در ۱۳۰۰ق. چاپ شده ولی این نسخه با آنکه چاپ شده تفاوت دارد (هم چنانکه خود مولف پشت ورق اول نسخه موجود اشاره کرده).
1
2
بحث نخستین: مقدمه. کلیات اخلاق. انی بعثت لا تمم مکارم الاخلاق حدیث نبوی بخردی و مردمی آنهنگام در کشور و ملتی باعث بر خود بالیدن و نیکنامی است که... .
... چون بنگری همه برزیگران یکدیگریم. خسرو از وفور دانش و حضور جواب او شگفتی تمام نمود. گفت ای پیر اگر ترا چندان در این بستانسرای کون و فساد بگذارند که از این درخت میوه تحفه آری خراج این باغستان ترا دهم القصه. امید بوفا رسید درخت میوه آورد و تحفه به پادشاه برد و وعده به انجاز پیوست (مرزبان نامه).
به خط یک نفر کرمانی نوشته شده و رقم کاتب ندارد.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
فرنگی سفید.
کالینگور بنفشهای با عطف و گوشه تیماج قهوهای.
1
عنوانها و عبارات عربی و آیات و احادیث و اشعار عربی با خط درشتی نوشته شده. در پشت ورق اول کتاب نوشته شده «این نگارش ناچیز به پیشگاه نخستین فرزند دانشمند کشور ایران والا حضرت همایون شاهپور محمدرضا اهداء میگردد». در پشت همین صفحه اول مولف نسخه موجود را به خط خودش که خط نسخ شکسته است معرفی کرده و از کاتب شکایت کرده است. اینک نص آن نقل میگردد: این کتاب رونوشت نخستین اخلاق روحی است که کاتب آن یک نفر کرمانی است این مرد گذشته از اینکه جان مرا بلب رساند تا این اوراق ناقص را پاکنویس کرد و به میل خود جملات عربی را اعراب آن هم غلط میگذاشت و هرچه خواهش میکردم که اعراب نگذارد به خرجش نمیرفت تا اینکه در قسمتهای آخر کتاب به اصرار من دست از این غلط کاری کشید.
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۳۸۸۹.
این نسخه تنها نخستین کتاب اخلاق روحی است.
این کتاب با آنکه به چاپ رسیده بسیار فرق دارد از حیث انشاء و دیگر جهات چون ضمن اینکه از این کتاب رونوشت نموده و به چاپخانه میدادم مطالب و امثله و اشعار بسیاری علاوه شد که این کتاب فاقد آنها است و به علاوه آخرین بخش را با چند گفتار ضمیمه آنکه به عنوان بخش دنیا دوستی توانگری باشد در این کتاب مندرج نیست ولی چون طرز و سبک انشای این کتاب و رای آن است که به چاپ رسیده ممکن است مورد پسند برخی قرار گیرد- ۲۶ شهریور ماه ۱۳۱۷ ع.روحی.