عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۲۷۰۷۷
فارسی
شرح حوراء لشرح زوراء
[[نسخه خطی]
/ از: شجاع‌الدین حسینی اصفهانی (ز: ۹۹۸ق.)
شمس‌الدین ابن محمود شیرازی متخلص به خروس.
۹ محرم ۹۹۸ق.
ص ۹۳-۱۲۰.
۱۶*۲۲سم. ۶۰گ. ۱۷س.
رساله زوراء را ضمن سبع رسائل دوانی مرکز نشر میراث مکتوب در ۱۳۸۱ش. چاپ کرده است. شرح دوانی بر رساله زوراء، الحوراء فی شرح الزوراء نام دارد که نسخه‌ای از آن در کتابخانه مجلس به شماره ۱۷/ ۵۱۰ مجموعه کریم‌زاده تبریزی نگهداری می‌شود.
تالیف این شرح در اول محرم ۹۹۸ق. شروع شده و در سوم محرم همان سال به پایان رسیده و نسخه حاضر در ۹ محرم ۹۹۸ق. کتابت شده است.
1
1
2
3
آغاز رساله از نسخه کتابخانه ملی و سپهسالار: بسمله. ستایش و سپاس آنرا سزد که همه سپاس و ستایشها ازوست... و بعد فقیر کرم غنی شجاع حسینی.
آغاز افتاده نسخه حاضر: می‌شوم و ماشوم بوده اکثر اخوان و اهل این بنده در آنجا متفرق شده... بسم‌الله الرحمن الرحیم و به نستعین فی التتمیم. تمهید عله و فاعل شیء یعنی کننده شیء ناچارست...
فراموش مکن از دعای خیر و فاتحه جهت حسن خاتمه. تمام شد این رساله به حسن خاتمه خدایا خاتمه همه را بخیر گردان و همه را توفیق علم نافع و عمل صالح روزی کن و چراغ هدایت رفیق کن همگنان را تا بروشنایی آن این راه را قطع توانند کرد بحق پیغامبر و یاران و تابعان ایشان علیهم صلوات الله الملک المنان.
قد تم تسویده علی ید مسوده المستجیر ببیت الله اجاره عمن جاره و اصره علی ما سره فقیر کرم الغنی شجاع الحسینی فی ثالث شهر محرم الحرام منه بالاتمام من شهور سنه ثمان و تسعین و تسعمائه و کان الشروع فی زبور المزبور غره الشهر المذکور و التوکل علی الملک الغفور.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات جلد:
نسخ.
عناوین شنگرف.
تیماج حنایی یک لا عطف تیماج قرمز.
1
2
خط خوردگی در متن.
تصحیحات و اضافات و حواشی در حاشیه.
ماخذ فهرست: جلد ۴۸، صفحه ۲۳۹-۲۴۰.
نک: مجلس، ش ۶/ ۱۸۳۶ و ۹/ ۱۸۳۷ و ۴۸/ ۱۸۰۵ و ۷۴/ ۴۹۰۰ و ۵۲/ ۵۲۸۳؛ ذریعه، ۱۳/ ۳۰۳؛ کشف الظنون، ۲/ ۹۵۷؛ کتابشناسی مکتب فلسفی شیراز، ۹۱-۹۳.
نسخه‌های شناسایی شده از این شرح:
۱. نسخه شماره ۵/ ۱۲۲۹ کتابخانه مدرسه سپهسالار، کتابت در ۱۴ رمضان ۱۰۱۲ق.
۲. نسخه کتابخانه ولی‌الدین استانبول ترکیه، کتابت در ۱۸ جمادی الثانی ۱۰۰۳ق. که منزوی در فهرستواره (ج۷ ص۳۱۹-۳۲۰) از آن به عنوان حوراییه = شرح رساله الحورای دوانی یاد کرده است.
۳. نسخه شماره ۴/ ۱۹۹۴/ ف کتابخانه ملی، کتابت در سال‌های ۱۰۴۰-۱۰۴۵ق. که در فهرست آنجا (ج۴ ص۴۹۶-۴۹۷) به عنوان شرح حورا لشرح زوراء معرفی شده است.
۴. نسخه شماره ۲/ ۱۷۵۶۵ کتابخانه مجلس (نسخه حاضر) که اقدم نسخ است با تاریخ کتابت ۹ محرم ۹۹۸ق. و در انجامه آن یادداشتی از شارح آمده که در بخش نسخه‌شناسی نقل می‌شود.
الزوراء = تنبیه الرافدین رساله مختصر فلسفی عرفانی است از آثار جلا‌الدین محمدبن اسعد دوانی (۹۰۸ق.) که خودش و دیگران بر آن حواشی و شروحی نگاشته‌اند.
رساله حاضر شرح مختصری است بر حوراء در شرح زوراء دوانی با عناوین «تمهید، تذکره، استبصار، ازاحه وهم، اناره فهم، شک و تحقیق، رمز، تکمله، ختم و وصیت».
شارح گوید: «از عهد جوانی همیشه در طلب حقیقت پویا از شهری به شهری حق را جویا بودم تا آنکه به حلب افتادم و در آن شهر دوستی از من خواست که به شرح حوراء بپردازم چه اصل آن به حدی مختصر است که ایجاز به اعجاز کشیده است. من به شرح پرداختم و هنوز به پایان نرفته طاعون به شهر افتاد، ناچار رخت از شام بردم و در مکه بار انداختم و متوجه شدم که پیمانی که بر شرح حوراء بسته‌ام، لذا دست به تحریز شرح فارسی آن زدم و از مطالب موجز کتاب پرده برداشتم و تا آنجا که امانت اجازه می‌داد دست در اصل کتاب بردم».
شارح در مقدمه خود، اصطلاحات و عناوین بکار برده در شرح را توضیح می‌دهد: «اول بیان عنوانات کتاب کنیم. اما «تمهید» عبارتست از بیان مقدمه که فایده کند در مطالب آتیه و «تذکره و استبصار» عبارتست از ایضاح قاعده قرار داده شده میان علما که این فصل مذکر آن باشد و «تنبیه» اشاره است به نکته خفیه در فایده سابقه و «تبصره» اشارت است بآنچه لازم آید از بحث سابق و «ازاحه وهم» ازاله شک است بر سخن سابق و «اناره فهم» برانگیزانید ادراک است بواسطه دریافتن کلام لاحق و «بسط» گسترانیدن اصل فرش سخنان آینده است و «کشف» غطا برداشتن پرده از سخنان مخفیه و برین قیاس کن سایر عبارات و اشارات را».
حاشیه انوار التنزیل
/ ناشناس
1046168
فلسفه و عرفان
۱۷۵۶۵
/
۲
ایران
کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20121225
MF
87856
1
Yes
