عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۹۶۷۹
فارسی
مجموعه شعر
[نسخه خطی]
مهدی علی‌آبادی.
خشتی باریک. ۱۳*۲۰سم. ۱۷۷گ. ۱۲بیت.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
شکسته خوب.
فرنگی.
مقوائی عطف و گوشه تیماج.
1
این مجموعه نسخه را بنابر تصریح در ص ۱۷۵ و ۳۵۲ در ۱۳۰۳ و ۱۳۰۲ق. (در نسخه چنین: ۱۳۳ و ۱۳۲) نوشته شده.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۶۹۴-۱۶۹۵.
شامل:
۱. مخمسات و مسمط های میرزا حسن علی‌آبادی که بنابر تصریح نویسنده در آخر این بخش برادر نصیر الملک بوده. در کتب تذکره به نام این شاعر دست نیافتم به قرینه اینکه در بخش القاب المآثر و الآثار، نام نصیر الملک نیست و به قرائن دیگر بایستی این دو برادر پیش از سلطنت ناصرالدین شاه (۱۲۶۴ق.) در ق ۱۳ق. زندگانی می‌کرده باشند و این مخمس‌ها و مسمط‌ها عموما در مدح ائمه اطهار علیهم السلام می‌باشد و از مطالعه آنها معلوم شد که شاعر به همان نام خویش (حسن) تخلص می‌کرده و تصریح نموده که از پنجاه و پنج سالگی شروع به گفتن شعر نموده و مخمس‌های وی بدین بند آغاز می‌گردد:
ای دل محزون مباش در غم و غوغا/ آمه ز کوثر بگیر و خامه ز طوبی
کن رقم از شوق بر صحائف اشیا/ اول دفتر بنام ایزد دانا
صانع و پروردگار و حی و توانا
۲ و ۳ و ۴. رباعیات خواجه حافظ و شیخ سعدی و خیام است،
۵. ترجیع‌بند و قصائد قانع گلپایگانی است که از شعرای ق ۱۳ق. و معاصر هدایت بوده و در مجمع الفصحا (۲/ ۴۲۵) او را به نام محمد و تخلص قانع معرفی نموده و ابیات مندرجه در این مجموعه از این شاعر همه در مدح و ثناء ائمه اطهار علیهم السلام می‌باشد و قصیده بهاریه‌ای که در آخر این بخش می‌باشد به مدح حضرت میرزای شیرازی (میرزا محمدحسن اعلی الله مقامه ( -۱۳۱۲ق.) خاتمه یافته.
اشعار قانع بدین چند بیت آغاز می‌گردد:
ای آنکه بر هیاکل توئی چه جان/ هستی به کل خلق تو امروز حکمران
هر ممکنی که پای وجودش بود میان/ باشد وجود او به بقای تو در جهان
پس از زبان حال بود عرض بندگان/ تو آگهی چه ظلم شود روز و شب عیان
یا صاحب ولایت یا صاحب الزمان/ ای دادرس بخلق جهان داد از این زمان
۶. ترجیع‌بند هاتف که ترجیع آن معروف می‌باشد و معرفی مختصر از آن شاعر که در ذیل نسخه ش ۱۱۸۷ گذشت.
۷. مخمس و مسمط‌ها و قصائدی از شاعری وفائی تخلص می‌باشد که از مندرجات در این بخش به دست آمد که نامش میرزا عبدالرسول و شوشتری است و گاهی هم مداح شوشتری و مداح مطلق تخلص دارد و مندرجات این بخش نیز همه در مدح و ثناء و مراثی ائمه اطهار (ع) می‌باشد.
آغاز: بریز ساقیا مرا مدام می بساغرا/ چه می که بر زند بجان هزار شعله آذرا
مندرجات آن به ترتیب عبارت است از:
۱. مخمسات و مسمطات میرزا حسن علی‌آبادی (ص ۱-۱۷۵) در حدود یکهزار و هفتصد بیت.
۲. رباعیات خواجه حافظ شیرازی (ص ۱۷۷-۱۹۶)، هفتاد و شش رباعی.
۳. رباعیات شیخ سعدی (ص ۱۹۶-۲۳۶) یکصد و شصت و سه.
۴. رباعیات خیام (ص ۲۳۶-۲۵۴) هفتاد دو رباعی به ردیف الف و باء و تاء.
۵. ترجیع‌بند و قصائد قانع گلپایگانی (ص ۲۵۷-۲۸۶) دویست و نود و یک بیت.
۶. ترجیع‌بند هاتف (ص ۲۸۵-۲۹۲).
۷. مخمس‌ها و مسمط‌های وفائی شوشتری (که ظاهرا همان میرزا عبدالرسول مداح شوشتری است (ص ۲۹۳-۳۵۲) و در حدود ششصد بیت.
۱۱۹۰
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20121030
MF
87856
a
Y
