عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۰-۲۴۱۶۱
عربی
<الحسنی = حسنی>
[نسخه خطی]
/ از: مولی ابوالحسن پسر احمد کاشانی ابیوردی
٬ ۹۷۳ق.
ص ۳۴۱-۳۷۸.
؛ خشتی. ۱۲*۱۸سم. ۴۲۱ص. ۱۶س.
1
2
لا اله هو الاسماء الحسنی القدسیه تقدست کبریائیه ... و بعد یقول اذل العبد عند رب الجلیل الصمد ابوالحسن بن احمد ... هذه عجاله ... .
... و انها یظهر ذلک سرمامر فی فاتحه الکتاب من ان الحکمه علم یکمل النفس من حیث اکتساب النظریات و اقتناء الملکات و الحمد لله معطی البرکات و علی نبیه و آله الصلوه تم فی شهر شعبان سنه ثلث و سبعین و تسعمائه.
ابوالحسن قاینی به جز الحسنی دارای آثاری دیگر است:
۱. ترادف لفظ مفرد و مرکب - نسخه‌ای از این رساله در مجموعه ۴۱۲۳ این کتابخانه موجود است.
۲. الحسنی (کتاب مورد گفتگوی ما).
۳. روض الجنان.
۴. فواید فارسی در مبحث وجود ذهنی و عینی (نسخه‌ای از آن در این کتابخانه هست).
۵. لمعات (فهرست رضوی ۴/ ۱۵۶).
۶. شرح الفرائض النصیریه خواجه طوسی که چند نسخه آن را صاحب ذریعه دیده است.
۷. رساله‌ای فارسی در دیات و احکام آن ( اعیان الشیعه).
۸. اثبات الواجب که نسخه‌هایی از آن را صاحب ذریعه دیده است.
۹. رساله‌ای در منطق (اعیان الشیعه).
۱۰. الشوارق در کلام.
۱۱. رساله‌ای در حل شکل پانزدهم مقاله سوم تحریر اقلیدس.
۱۲. رساله‌ای در وجود ذهنی. از این رساله نسخه‌ای چند در کتابخانه موجود است. (صاحب روضات در ضمن سرگذشت غیاث الدین منصور دشتکی از مولف یاد کرده است و گوید او و مولا میرزا جان باغنوی رساله‌های غیر متداول دشتکی را برداشته و به نام خود در می آورده‌اند.) رساله الحسنی چنانکه در دیباچه آن آمده مرتب است بر سه بخش که هر بخشی را «اسم» خوانده: اسم اول در مباحث عامه ( = اجسام) و در آن یک «فاتحه» است و دوازده «اشراق»:
اشراق اول حقیقت جسم.
اشراق دوم هیولی.
اشراق سوم متناهی بودن عالم جسمانی.
اشراق چهارم عدم امکان جدایی صورت جسمیه از هیولی.
اشراق پنجم اینکه هیولی از جسم جدایی پذیر نیست.
اشراق ششم اثبات صورت نوعیه.
اشراق هفتم مکان و ملحقاتش.
اشراق هشتم خلاء و امتناع آن.
اشراق نهم شکل و هیئت جسم.
اشراق دهم حرکت.
اشراق یازدهم میل.
اشراق دوازدهم زمان.
اسم دوم ٬ فلکیات دارای ۶ اشراق:
اشراق اول هیئت جهان جسمانی.
اشراق دوم اینکه جسم کروی شکل و حرکت است.
اشراق سوم اینکه جسم محدود قابلیت خرق و التیام ندارد.
اشراق چهارم اینکه محدود نه سنگین و نه سبک است.
اشراق پنجم اینکه فلک محدود متحرک است باراده.
اشراق ششم اینکه محدود را دو نفس است مجرد و غیر مجرد.
اسم سوم: شامل یک لمعه و هفت اشراق:
اشراق اول انقلاب عناصر.
اشراق دوم ترتیب کرات.
اشراق سوم کائنات جو.
اشراق چهارم امزجه چهارگانه.
اشراق پنجم معادن ... .
اشراق ششم نباتات.
اشراق هفتم جانوران.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات جلد:
خط‌های گوناگون (شکسته نستعلیق و نسخ).
عناوین شنگرف.
تیماج قهوه‌ای تیره بدون مقوا.
2
در برخی از صفحات افتادگی‌های متن در حاشیه جبران گردیده.
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۴۱۹-۲۴۲۱.
نک: ذریعه ۱۱/ ۲۷۴؛ آستان قدس ۱/ ۴۲؛ ۴/ ۱۵۶؛اعیان الشیعه ۶/ ۲۸۸؛ روضات ص ۵۶۹.
صاحب ذریعه در همه جا او را قائینی نوشته است و لی صاحب اعیان الشیعه و صاحب روضات کاشانی نوشته‌اند. نگارنده الحسنی همان مولف روض الجنان است که نسخه‌هایی از آن در کتابخانه‌های دانشگاه و رضوی و این کتابخانه هست . چنانکه خود او در دیباچه الحسنی گوید آن را از روض الجنان خود التقاط کرده است و الحسنی نامیده است: «هذه عجاله و رساله رائقه لضبط قواعدالحکمه التقطتها من کتابی المسمی بروض الجنان تذکره للمنتهی و تبصره للمبتدی و سمیتها بالحسنی و علیه التکلان ... ».
تقدیسات
/ میر محمد باقر داماد
1040619
۱۸۰۶
/
۱۰
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20121020
MF
87856
a
Y
