/ از: حاج میرزا احمد بن حاجی درویش حسن شیرازی ملقب به نقیب الممالک و متخلص به نقیب.
خشتی باریک. ۱۴*۲۳سم. ۱۵۴گ. ۱۶بیت.
1
2
بسمله نقیب الممالک و سالک المسالک هو العالم الکامل الادیب و جامع الفاضل...
سپاسی ما نشد شایسته شان تو یا ربا/ سپاسی خود بشان خویشتن بر خویشتن فرما
بالا شود از صنوبر و کاج/ افشانی اگر بخاک بطیخ
مولف در ۱۲۳۸ق. در شیراز زاده و در ۱۳۰۲ق. در اصفهان وفات یافته است.
مثنوی وی که به نام «ده دفتر» انشاء نموده نظیر مثنوی مسعود سعد و کارنامه بلخ سنائی در عیبجوئی از معاصرین و تشریح معایب آنها است و فهرست ده دفتر این است: ۱. در آداب حکومت، ۲. در اوصاف وزرا، ۳. در اوصاف ائمه جماعت، ۴. در اوصاف قضات، ۵. در اوصاف اهل ارشاد، ۶. در اوصاف اطبا، ۷. در اوصاف تجار، ۸. در اوصاف شحنه و کدخدا، ۹. در اوصاف ذاکرین و ۱۰. در اوصاف تنبلان.
شرح حال این مولف در فارسنامه ناصری، گ ۲ ص ۴۵-۴۶؛ آثار عجم ص ۲۶۲-۲۶۳ و مقدمه دیوان (نسخه این کتابخانه) نگارش یافته است.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
فرنگی.
تیماجی.
1
از قرائن پیداست که به نظر خود شاعر رسیده و به تصحیح و افزودن ابیاتی بر آن پرداخته و در کنار صفحات کلمه بلغ نوشته شده، و پیش از شروع به نگارش دیوان مقدمهای در شرح حال شاعر که پیداست در حیات خود وی انشاء شده، به خط نویسنده نسخه نگارش یافته.
نسخه تمام نشده و در برگهایی ننوشته در آخر دارد و تمام ابیات نسخه در حدود چهارهزار و دویست بیت میباشد.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۸۰-۱۵۸۱.
نسخه حاضر بخشی از دیوان شاعر میباشد و شامل همه منشآت نقیب نیست، ابیاتی که در فارسنامه از این شاعر نقل گردیده، در صفحات ۹، ۵۵ و ۵۶ نسخه دیوان این کتابخانه موجود است ولی غزل و ابیاتی که در آثار عجم از وی آورده شده در اینجا نیست.
مندرجات دیوان عبارت است از قصائد و غزلیات و چهار بند در مرثیه و مسمطهای خزانیه و بهاریه در مدح حضرت مولی الموالی علی علیهالسلام و چهارده معصوم (ع) و غیر ایشان و هفتبند (اصولیه، شبستانی (کذا) شیخیه، مطربیه، قماریه، خماریه و شکاریه) و یک مثنوی در آداب معاصرین و صفت و سیرت هر طایفه از ایشان در ده دفتر و ترکیببندهایی است.