به سال ۱۲۰۳ق. انیس الاحباء را (که در این فهرست، ذیل ش ۸۹۳ معرفی شد) نوشته است.
1
آغاز مقدمه: بسم الله و بالله نحمده و نشکره شکر میگویم و براه سخن میپویم که زبانی به سخن گویا و طبعی بوادی معنی پویا...
آغاز دیوان: تن شکسته چون از بیم یار لرزد و ریزد/ شود غبار و دلم در کنار لرزد و ریزد
مولف بنابر تصریح در اوائل دیوان در ۱۱۴۲ق. متولد شده و برحسب ضبط شمع انجمن (ص ۴۱۶) در ۱۲۳۰ق. وفات یافته و از شعرا و عرفای ق ۱۲ و ۱۳ق. هندوستان بوده و از اشعار وی که در این دیوان ثبت گردیده استفاده میشود که در آغاز اهل سنت بوده ولی پس از تحقیق و دقت به تشیع راغب و از شیعیان کامل گردیده و خود وی گوید:
آن چار که چار رکن دینند/ در خدمت هر چهار رفتیم
اما چو به چارمین رسیدیم/ در پیش به انکسار رفتیم
بوسیده زمین بارگاهش/ بر چرخ به افتخار رفتیم
و در قصیده دیگر که آن را «محضر الامان» نامیده (این نام تاریخ انشاء قصیده نیز هست) گوید:
گویمت آن خدایگان که بود/ حضرت صاحبالزمان باشد
یعنی آن مهدی طریق هدا/ که بحق هادی جهان باشد
خاتم اولیای ختم رسل/ نائب رب مستعان باشد
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق و بیتاریخ.
ترمه.
میشن.
1
2
شاعر پشت صفحه نخستین شرحی به عنوان مقدمه و دیباچه انشاء کرده. چون وفات شاعر در ۱۲۴۰ق. بوده مسلما این نسخه پیش از آن نگارش یافته.
در حاشیه برخی از صفحات اشعاری نیز به خط وی موجود است.
4
یادداشتی به امضاء غلامحسین میرزا پشت صفحه اول بوده آن را محو کردهاند.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۷۰-۱۵۷۱.
از قصائد و غزلیات و قطعات و رباعیات وی روح عرفانی هویدا است و در سبک پیرو خواجه حافظ شیرازی است. این دیوان در حدود شش هزار و دویست بیت شعر دارد.