استاد قزوینی تولد مولف را در یکی از سالهای ۴۳۸ و ۴۳۹ و ۴۴۰ق. دانستهاند و آقای سهیلی خونساری تولد وی را در حدود ۴۳۵ق. حدس زده و تذکرهنویسان وفات او را بیشتر در سال ۵۱۵ق. و برخی هم در ۵۲۵ق. نوشتهاند، آقای قزوینی (محمد) گذشته از آنچه در حواشی چهارمقاله نظامی عروضی (ص ۱۷۸-۱۸۲) درباره این شاعر نگاشتهاند مقالهای جداگانه در شرح احوال وی انشاء و ادوار برون آن را به انگلیسی ترجمه و در ۱۹۰۵م. در مجله آسیائی درج و در ۱۹۰۶م. نیز جداگانه چاپ شده و آقای بدیعالزمان در سخن و سخنوران و در سال ۱۳۱۷ش. آقای سهیلی خونساری رساله مفصلی نیز در شرح حال این شاعر به نام حصارنای نوشته و با قصائد حبسیات وی کردهاند، آقای رشید یاسمی در مقدمه دیوان مسعود که در ۱۳۱۸ش. به تصحیح ایشان چاپ و پخش گردیده، مقدمه مفصلی در ۶۶ صفحه در شرح حال او و معاصرین وی نگاشته.
تقیالدین کاشانی در تذکره خلاصه الاشعار شماره ابیات مسعود را دوازده هزار نوشته و هدایت گوید دیوان نزدیک به هیجده هزار بیت مسعود را به دست آوردهام، نخستین نسخه این فهرست و دومین نسخه فهرست مدرسه عالی سپهسالار هر یک شامل پانزده هزار (۱۵۰۰۰) بیت از قصاید و ترکیببندها و قطعات و مثنوی (فقط یک مثنوی از مسعود در دست است و آن در وصف عضدالدوله شیرزاد و بیان حالات او در ۴۰۰ بیت است).
گذشته از مقدمه آقای رشید و دو رساله نامبرده در شرح حال مسعود سعد شرح حال او در لباب الالباب، ۲/ ۳۳ و ۲۴۶-۲۵۲، قزوینی، ص ۱۷۸-۲۸۲ و ۱۴۹؛ مجمع الفصحا، ۱/ ۵۱۴-۵۴۱؛ تذکره الشعراء، ص ۴۷-۴۹؛ هفت اقلیم، ص ۸۰-۸۲ م.س خلاصه الاشعار تقیالدین کاشانی (نسخه خطی آقای انصاری) سبحه المرجان، ص ۲۶-۲۸ سخن و سخنوران، ۱/ ۲۱۱-۲۳۶ مثنوی و مثنوی گویان مرحوم تربیت ص ۵۳۹-۵۴۰ (در سال پنجم مجله مهر سال ۱۳۱۶ق.) نگاشته شده است.
نوع خط:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق خوب.
در آغاز نسخه سرلوحی دارد و میان سطرهای دو صفحه نخستین و حاشیه آنها طلا اندازی و تذهیب برگ موی شده و در آغاز مثنوی و مقطعات و غزلیات و رباعیات سرلوح مانندهائی کشیده شده. همه برگها با طلا و زنگار جدولکشی گردیده.
ترمه.
تیماجی.
2
یکی از مالکان نسخه برخی از ابیات را که از قلم نویسنده افتاده بوده، در حاشیه برگها نوشته و به تصحیح برخی از اغلاط آن نیز پرداخته است.
4
در پایان صفحه آخر (ص ۷۷۴) سردار معظم خراسانی نوشته که در تهران خریداری شد و امضاء نموده و قصیدهای از این شاعر که در متن نبوده این مالک اخیر در حاشیه ص ۴۲۸-۴۳۶ به خط خود نگاشته است.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۶۶-۱۵۶۷.
دیوان مسعود سعد در ۱۲۹۶ق. و در ۱۳۱۸ش. با تصحیح آقای رشید یاسمی استاد دانشگاه تهران و مقدمه مفصلی در شرح حال شاعر و معاصرین وی به قلم استاد نامبرده در تهران چاپ شده و این چاپ اخیر در حدود شانزده هزار بیت است.
قصائد و سائر مندرجات به ترتیب قوافی مرتب به حروف تهجی شده و در حدود پانزده هزار بیت است.