عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۹۳۶۵
فارسی
دیوان جوزا دلگشا
[نسخه خطی]
خشتی. ۱۵*۲۲سم. ۱۵۰گ. ۱۲ بیت.
1
دانی چرا هلال فلک قامتش خم است/ اختر فشان سپهر زمژگان انجم است
در دیباچه این دیوان نام این شاعر جوزا تخلص ابوتراب بن حسن حسینی تصریح گردیده. از بیانات وی به دست می‌آید که در یکی از دهات نطنز (چشمه نام) می‌زیسته و آرزو داشته که غزلیات وی چون غزلیات خواجه حافظ مورد تفال گردد، از این رو آنها را مرتب به حروف تهجی بر حسب ردیف‌ها نموده و «دلگشا» نام نهاده.
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
فرنگی.
تیماجی.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۴۸۶-۱۴۸۷.
برای نشان دادن طرز شعر و مقام مرتبه شاعر بهتر این دیدم که چند بیت از مقدمه آن را در اینجا بیاورم و زبان دربندم.
اینکه ما گفتیم وی را دلگشا/ بهر تقبیح ضمیر مادعی
اول ار بگشودنش خواهی اگر/ شرح احوالی بگوید از وفا
هم سلام و هم تحیت بایدت/ گفتن از بهر علی مرتضا
پس زبان بگشا به آواز جلی/ با تولای شه دین لافتی
گوی آیات همه ناد علی/ پس تفال زن به نظم دلگشا
گر به انصاف اندرین آری تو دست/ رحمتی خواهی فرستادن بما
مدتی از آنکه جوزا روز و شب/ خون دل خورد است در عین جفا
کین بماند یادگارش در جهان/ خود بود مستغرق فیض خدا
از بیانات دیباچه بر می‌آید که شاعر جز مندرجات این نسخه از دیوان (۳۵۰۰ بیت) اشعاری داشته.
این نسخه بنابر تصریح در ص ۸ در ماه رجب سال ۱۲۸۷ق. آغاز نگارش آن بوده و چنان‌که از مندرجات پشت صفحه نخستین و حاشیه ص ۲۹۸ نسخه به دست می‌آید در ۱۲۸۸ق. در دست خود شاعر بوده و ابیات و قصائدی بر آن افزوده و شاید همه نسخه نیز خط خود شاعر باشد و مندرجات آن عبارت است از ترکیب بند (ناقص) ص ۱-۲، ۲. دیباچه ص ۳-۸، ۳. قصیده ص ۸، ۴. غزلیات ص ۲۷۹-۲۷۳، ۵. ترجیعات ص ۲۷۵-۲۸۸، ۶. رباعیات ۲۸۸-۲۹۷، ۷. فردها ۲۹۸-۲۹۹ و نسخه از آخر افتادگی دارد و ابیات موجوده در آن در ح ۳۵۰۰ بیت است.
۹۶۳
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
87856
a
Y
