عنوان

دیوان جرس

IR

۱۰-۱۹۳۶۲

فارسی

دیوان جرس

[نسخه خطی]

/ از: جرس.

ق ۱۳ق.

خشتی باریک. ۱۳*۲۲/۵سم. ۱۹گ. ۱۰ بیت.

مولف از شعرای نیمه دوم ق ۱۳ق. بوده و فقط در گنج شایگان (ص ۱۶۷) نام او آمده و ما در اینجا برخی از عبارات آن کتاب را درباره جرس می‌آوریم: «اسمش مهدی و اصلش طهرانی و پدرش میرزا جانی و نسبش به حکیم هاشم که از اکابر و اطبای یکی از پادشاهان صفوی بوده منتهی می‌گردد، مقدمات عربیت و ادبیت را نیکو آموخت، و به فهمیدن قواعد شعر از عروض و قافیه و سائر امور لازمه آن پرداخت، چندی نیز فن استیفاء و حساب را مشتاق گشت و مشاق خط و محصل ربط سیاق آمد تا از آن حرفه نیز به قدر مقدور صرفه برد، اکنون دبیری است در همه امور بی‌نظیر و اینک در تهران به منصب سر رشته داری برقرار است و اکنون سال فزون از نیمه پنجاه است که با مولفش رشته الفت چنان مستحکم است که بدین گونه الفت بی شایبه کلفت کم اتفاق افتاده و کسی نشان نداده، طبعی دارد در غزل و قصیده سرائی و گفتن قطعه و رباعی و ساختن مثنوی و مسمط بدان گونه غرا و مسلط که آنچه حقیر ششعر از وی دیده یا شنیده از فصحای دیگر کمتر به نظر رسیده الخ». سپس صاحب گنج شایگان قصیده‌ای از جرس را که در مدح میرزا آقاخان صدر اعظم بوده (در ۵۵ بیت) نقل کرده و آغاز آن این است:

فرخ آن چنبر که گرد عارض دلبر بود/ مهر رخشانرا چو ماه آورده در چنبر بود

نگارنده جز غزلیات نام برده و این قصیده از اشعار جرس را تاکنون به دست نیاورده و بر وجود دیوان کامل وی اطلاعی ندارم.

نوع خط:

تزئینات نسخه:

نوع کاغذ:

تزئینات جلد:

نستعلیق بسیار ممتاز یکی از خوشنویسان.

سرلوحی زیبا دارد که بر وی به خط ثلث نوشته شده: «هوالله تعالی شانه السلطان بن السلطان و الخاقان بن الخاقان ناصرالدین شاه» و شامل غزلیات (۳۳ غزل در ۳۱۷ بیت) مرتبه به حروف تهجی بر حسب قوافی است که همه را این شاعر در مدیح پادشاه نامبرده سروده، میان سطرهای دو صفحه اول طلا اندازی شده و نام پادشاه در همه غزل‌ها با طلا نگارش یافته، فاصله غزل‌ها نیز با طلا نقاشی برگ موی گردیده و همه برگ‌ها زرافشان و مجدول به طلا و لاجورد و شنگرف می‌باشد.

خانبالغ.

میشن.

1

پشت برگ نخستین یادداشتی بوده محو گردیده است.

ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۴۸۴-۱۴۸۵.

ایران

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

20120916

MF

87856

a

Y