نحمدک یا مغیث النفوس اغثنا و نشکرک یا مبدع العقول و خالق المحسوس فنجنا فیقول کاسد راس المال محمد المدعو بسعید هذه تعلیقات اجترات فی تنمیقها علی الرساله الموزونه من معلم الحکمه و موسس قوانین الفلسفه العظیم ارسطاطالیس الذی نقل اهل العلم الموثوق بروایتهم ان نبینا سید المرسلین صلی الله علیه و آله قال فیه انه کان نبیا قد جهله قومه و ایضا نقلوا عن النبی (ص) انه سئل عن ارسطاطالیس فقال «لو ادرکنی لاستفاد منی» و یستفاد منه غایه علمه ... .
... فلیس فی الانوار العالیه اختلاف قوی و لا فیه مواضع قوی و یحتمل ان یکون تعلیلا لکون السموات التی فوق تلک الجسمانیه شانها ذلک و هو ظاهر. الی هنا تم بیان المیمر الرابع.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق.
آهار مهره ضخیم.
تیماج مشکی.
1
1
4
در کنار چند برگ تعلیقههایی بدون امضا دیده میشود.
در آخر کتاب چند برگ اضافی است.
متن بوسیله «قوله» و خط قرمزی که روی آن کشیده شده ممتاز گردیده است.
1
نسخهای است که متعلق به آقا علی مدرس بوده و خط و مهر او بر پشت نخستین برگ آن موجود است.
نک: مقدمه آقای مشکوه بر کلید بهشت٬ به خصوص ص یح - یط؛ دانشگاه ۳/ ۲۰۸-۲۰۹.
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۲۷۱-۲۲۷۲.
او بر کتاب اثولوجیا (ثئولوجیا = میامیر) منسوب به ارسطو تعلیقاتی نگاشته. این تعلیقات تا پایان میمر چهارم است و قاضی سعید در دیباچهاش نوشته که اثولوجیا تالیف ارسطو است و حدیثی از پیغمبر (ص) آورده که ارسطو از میان پیامبران بوده و سپس به مدح و تقریظ کتاب پرداخته. (در ذریعه جلد ۶ ذیل: حاشیه از این کتاب نام آمده). قاضی سعید اثولوجیا را در این کتاب به روش فلسفه آمیخته به عرفان و مشتمل بر اشارات و رموز شرح کرده و در آغاز فقرات آن کتاب «قوله» آورده.
نسخهای (نسخه دانشگاه به تاریخ ۱۱۷۷ق. نوشته شده (در ذریعه ۱۰۷۷ق. ثبت شده). نکتهای که در باب این کتاب جلب نظر میکند آن است که نام آن در شمار مصنفات قاضی کمتر دیده میشود. این بنده ریاض العلماء را تتبع نکرده اما گوید در آن کتاب نیز نام این تعلیقات نیامده زیرا صاحب روضات و اعیان الشیعه که معمولا از آن کتاب نقل می کند نام این کتاب را جزء مولفات قاضی ثبت نکرده اند و خود قاضی نیز به گفته آقای مشکوه : «از کتاب اثولوجیا ... در تصانیف خود از قبیل کتاب ... کلید بهشت و شرح اربعین و اربعینیات ... نقل کلام کرده ولی تا حدی که اطلاع حاصل است از حاشیه خود بر اثولوجیا نامی به میان نیاورده است.(مقدمه کلید بهشت صفحه یح))دیگر از این کتاب در فهرست کتب اهدایی آقای مشکوه (ج۳بخش۱) معرفی گردیده که آغاز و انجام آن با این نسخه اختلاف دارد.
آغاز نسخه دانشگاه: هو ملتقطات نحمدک یا مغیث النفوس و نشکرک یا مبدع العقول و خالق المحسوس ... .
انجام آن: ... اذان الکل فی الکل و النفس المحیط بالمقولات مرکز محیط لیس فیها اختلاف فعل و مراتب ذو قوی الی هناتم المیمر الرابع.