عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۲۱۰۲۷
فارسی
مناظره عقل و علم و حلم و دولت
[نسخه خطی]
سده ۱۲ق.
ص ۲۵۰ - ۲۵۴.
دو، ۲۳۷، دو برگ، ۱۸/۲*۲۹/۱، سطور و اندازه‌ها مختلف.
1
2
حمد و سپاس بی‌قیاس مر حضرت سبحان و تعالی را که پیکر انسانی را به زیور زینت صفات عقلات (عقلانیت) مزین گردانید... و اما بعد این رساله‌ای است مختصر و مقاله‌ای معتبر در مناظره عقل و حلم و دولت و تحفه مجلس عالی جناب... خواجه جمال‌الدین و الدوله حسن... که درین مدت مدید که در ممالک عراق عرب از روی استقلال و استحقاق متصدی امور وزارت و متکفل احوال و اعمال سپاهی و رعیت می‌باشند... و آغاز مناظره است. نقل است که روزی میان عقل علم و حلم دولت مناظره افتاده و مجادله روی آورد و هر یک از آثار فضیلت خود لاف می‌زدند و گزافی می‌نمودند.
این که دولت گفت جایی که من باشم خرد ناچار باشد خداوندان نعمت نیک دانند که بی‌دولت بی‌خرد بسیار باشد والله اعلم بالصواب.
مولف ناشناخته است.
نوع خط:
تزئینات متن:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ و نستعلیق و تحریری.
نسخه با خطوط و روشهای مختلفی نوشته شده است. بعضی از بخشها چلیپا و قسمتهایی تکه تکه و چند پاره نوشته شده است.
بیشتر بخشها عناوین و نشانیها شنگرف.
دارد.
فرنگی نخودی آهار مهره.
تیماج قهوه‌ای مجدول گرهی. قطر: ۳/۳.
2
1
در حاشیه رساله‌های تصریفی یادداشتهای توضیحی زیادی آمده است.
حاشیه ص ۱۰۱ یادداشت یادگاری از محمد... ساکین باللوجه مر... (نامش در صحافی ناقص شده است).
حاشیه ص ۱۵۷ یادداشت غلام‌رضا ولد صاحب کاظم که کتاب را به آقا غلام‌رضا ولد علی یولداش داده است.
در حاشیه ص ۱۷۶ حاجی غلام... ابن علی یولداش در ۱۱۶۷ق نوشته تا این جا کتاب ۳۰۰ ورق دارد.
یادداشت دیگری در همان صفحه (ص ۱۷۶) آمده که در ۴ رمضان مجموعه را حسب الخواهش میرزا بابا به تبریز فرستاده و تا این جا ۳۰۰ ورق است.
ص ۱۴۰ یک بیت شعر نوشته شده در ربیع الاول ۱۱۰۷ق در قریه قمقان آصف التولان (؟).
در کناره صفحه ۲۰۷ نوشته شده: «امتحان می‌کنم قلم را سنه ۱۱۷۳».
یادداشت مغلوطی در ص ۲۷۰ آمده که متنش را با تردید این طور خواندم: «کمال‌الدین از اولاد یحیی هراطی (هراتی) می‌باشد. در ایام امیر تیمور (؟) از هراط آمده در آزاربایجان مکان نموده در سنه ۱۱۲۲ به رحمت الهی واصل شد. صاحب کتاب در تاریخ می‌باشد».
در ص ۲۷۶ یادداشت ابن حاجی علیولد... غلام‌رضا در ۱۱۶۷ق که نوشته کتاب تا این جا ۳۵۰ ورق است.
ص ۳۰۱: «یادگار محمدحسن ابن آقا محمد ملا ابوالحسن ۱۲۴۷».
در ص ۴۴۵ نوشته شده نسخه در ۴ رمضان حسب الخاهش عالی حضرت شیخ آقا بابا به تبریز فرستاده شد و شمار اوراق آن ۴۶۴ ورق است.
در ص ۴۴۶ یادداشت برگ شمار (۴۶۴ برگ) به خط ابن حاجی الحرمین ابویمقانی نورالعیونی ام حاجی علیوالداش حاجی غلام‌رضا در ۱۱۶۷ق.
ص ۴۶۸ یادداشتی در ۹ محرم ۱۱۵۲ق درباره دعوی محمدقلی ولد کربلایی اکبر.
3
1
ص ۱ و ۴۶۴ مهر بیضوی به نقش: «افوض امری الی الله عبده احمد».
در دو ص ۴۹ و ۵۰ اثر مهرهای زیر نقش بسته است:
مهر بیضوی: «لا اله الا الله محمد رسول الله علی ولی الله ۱۱۱۲»، «عبده فتح‌الله ۱۱۹۴»، «جهان... (یک کلمه در برش صفحه از بین رفته) شد از نورمحمد ۱۱۱۴»، «العبد محمد... شریف».
مهر مربع: «یا کافی المهمات عبده محمدرضا ۱۱۷۸»، «الله محمدعلی».
مهر مستطیل: «افوض امری الی الله عبده شیر محمد» با تاریخ ناخوانا.
مهری چهارگوش که بخشی از آن ناقص شده است: «... چون... بلرزد/ محمد بفریاد... رسد ۱۰۱۴».
ص ۱۶۵ مهر مستطیل: «یا کافی المهمات عبده محمدرضا ۱۱۷۸».
ص ۲۱۱ و ۲۱۳ یک مهر هشت گوش به سجع ترکی که احتمالا این طور باشد: «اوله لطفک ز نظر یار احمد».
ص ۳۹۳ و ۳۹۵ اثر یک مهر بیضوی ناخوانا که چهار بار کوفته شده است.
خریداری شده در آبان ۱۳۲۰ش.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۴۳۳.
تنها یک نسخه دیگر از این کتاب مورخ ۸۵۰ق در کتابخانه بادلیان آکسفورد می‌شناسیم.
رک: میکروفیلمهای دانشگاه تهران، ۱/ ۵۴۵.
جنگ
1034568
ادبیات
۸۹۴۶
/
۱۴
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
87856
a
Y
