عنوان

معالم التنزیل (بخشی از ...)

۱۰-۲۶۳۴۶

عربی

معالم التنزیل (بخشی از ...)

[نسخه خطی]

/ از: ابو محمد حسین بن مسعود فراء بغوی ( - ۵۱۶ق.)

ص ۳۵-۳۸.

؛ رحلی. ۲۱*۳۴ سم. ۶۰۶ص. (بدون احتساب سه صفحه آغاز نسخه) ۲۵س.

1

2

الحمدلله ذی العظمه و الکبریاء و العزه و البقاء ... سوره الحمد و لها ثلثه اسماء معروفه فاتحه الکتاب و ام القرآن و السبع المثانی سمیت ام القرآن و ام الکتاب لانها اصل القرآن و منها بدیء ... و ام الشی اصله و یقال لمکه ام القری ... .

... توابا و قیل اللام زایده عند البصریین و دخولها یکون للتاکید.

تاریخ کتابت: ۱۰۷۹ق (در ص ۲۹۰، ۲۹۵، ۲۹۹، ۳۱۶، ۳۲۰، ۲۹۳، ۳۳۳)، ۱۰۸۱ق. (در ص ۳۴۷، ۳۵۵، ۳۶۳، ۳۶۵) ۱۲۸۱ق. (در ص ۳۵۰)٬ ۱۱۸۱ (در ص ۲۵۶)٬ ۱۲۰۵ (ص ۱۵)٬ ۱۰۸۰ (۵۴۰، ۵۵۵) ثبت شده است.

نوع خط:

تزئینات متن:

نوع کاغذ:

تزئینات جلد:

نسخ.

عناوین با جوهر قرمز و متن کتاب با جوهر مشکی است.

فرنگی سفید.

تیماجی قرمز ضربی که در وسط آن ترنجی کوبیده‌اند.

1

1

1

دفتری است نونویس که همه رساله‌های آن با خط یک کاتب و بسیار پاکیزه نوشته شده است.

در آغاز نسخه روی ۳ صفحه فهرست رساله‌های موجود در نسخه با جدول‌هایی به خط قرمز نوشته شده و شماره رساله‌ها را تا ۱۴۰ نشان داده ولی با مراجعه معلوم می‌گردد از این تعداد تنها بخشی رساله و بقیه فقراتی است برگزیده از کتب و رسائل دانشمندان و یا کتب احادیث و تفاسیر از جمله متفرقاتی در صفحات ۵۸۷-۵۷۸-۵۵۵ و ۵۴۰.

بعد از این تفسیر در ص ۳۹-۳۸ مطلبی منقول از شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه آمده است.

ماخذ فهرست: مجلد سوم،صفحه ۲۳۸۶-۲۳۸۷.

(مربوط به تعداد صفحات رساله): این رساله در فهرست جلد ۹ چاپ اول ص ۳۳۳ با عنوان تفسیر سوره فاتحه تالیف یکی از علماء متشرعه عامه یاد شده که در اینجا اصلاح می شود. (فهرست جلد ۹ چاپ اول ص ۹۴۳.) این نسخه جزء مجموعه ای است شامل چندین رساله علاوه بر نوشته های پراکنده و به وسیله مردی از اهل فضل از قرن ۱۱ق. گردآوری شده و از این مجموعه نسخه های دیگر رونویس کرده اند. کتابت نسخه حاضر مورخ ۱۲۰۵ق. (ص ۱۵ نسخه) است و نویسنده آن بیشتر با عناوین و گاه سطور اول و یا آخر و یا تمام رساله های موجود در دفتر اصل را حذف و شناختن آنها را دشوار ساخته. نسخه ای دیگر از این دفتر جامع و نفیس به ش ۴۹۰۰ در این کتابخانه داریم (من بعد از تهیه این فهرست آن را دیدم) که بسیار روشن تر و کامل تر است و در قرن ۱۳ق. رونویس شده و در عنوان های صدر و ذیل رساله های موجود در آن تصرف و حذف نشده است. رساله هایی نیز هست که در هر دو نسخه بدون نام اصلی و یا بدون ذکر نام مولف یاد کرده ایم مانند رساله سمرقندیه یا فرائد الفوائد لیثی سمرقندی که در مجموعه ش ۴۹۰۰ به نام رساله فی ضبط الاستعارات و بدون نام مولف آمده و در این فهرست کاملا شناسانده شده و نیز کتاب مشکاه الاسرار غزالی که در هر دو دفتر به نامی ناصواب دیگر است و در ذریعه و فهرست دانشگاه نیز به درستی و با نام اصلی آن شناخته نشده. ناگفته نماند که نظیر این دو کتاب بسیار است که در هیچ یک از این دو دفتر به درستی شناسانده نشده و پیداست گردآورنده اصلی (که در ذیل بیشتر رساله ها رقم و تاریخ او هست) خود چنین نوشته است. نسخه ش ۴۹۰۰ علاوه براینکه صحیح تر و روشن تر است با اصل مطابق تر نیز هست زیرا رساله ها گفتارها و منقولات بسیار در آن هست که دفتر جای سخن فاقد آنهاست. از جمله بخش هایی که در آن نسخه هست و در نسخه ۱۸۰۵ وجود ندارد. شرح ثمره بطلیموس ( از شرح کلمه۲۱) غیبت شیخ صدوق بخشی از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و آداب مناظره همچنین پس از تقویم البلدان (که در نسخه ۱۸۰۵ آخرین بخش است) در دفتر ۴۹۰۰ علاوه بر نوشته های کوتاه این رساله ها موجود است: تحفه شاهیه از قطب الدین شیرازی ( بخشی ...)٬ منظومه عمر بن یحیی کرمانی٬ ذخیره اسکندری (بخشی ...)٬ منظومه طبی ابن سینا٬ خطبه شقشقیه (منسوب به حضرت مولی)٬ مناقب الطاهرین عمادالدین طبری صاحب کامل بهایی (فهرست مجلس ج۹ چاپ اول ص ۹۴۳).

این بخش تفسیر سوره فاتحه است.

غنیه الانام فی معرفه الساعات و الایام

/ مولی محسن فیض کاشانی ( - ۱۰۹۱ق.)

1034598

ایران

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

20120908

MF

87856

a

Y