عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۹۲۲۳
فارسی
رساله عملیه حجه الاسلام ممقانی
[نسخه خطی]
/ از: محمد بن حسین تبریزی ممقانی.
بی تاریخ. مسلما از خطوط اواخر ق ۱۳ق.
وزیری کوچک. ۱۵*۲۲سم. ۱۲۲گ. ۱۷س.
در سبب تالیف گوید: «جمعی از برادران ایمانی و اخلاء روحانی از بنده فانی محمد بن الحسین التبریزی الممقانی التماس نمودند که مختصری مشتمل بر کیفیت و آداب عبادات واجبه و مستحبه و محتوی به شرائط و احکام بلغت فارسی بسلک تحریر در آورم الخ».
1
بسمله الحمد لله العزیز المنان... اما بعد بر قلوب صافیه ارباب عقول و اصحاب شعور...
مولف و منشی این رساله عملیه بنابر تصریخ در خود کتاب (ص۲۱).
در کتب رجال و سیر که در دست نگارنده است به شرح احوال و آثار این عالم دست نیافتم.
آقای عبدالله ثقه الاسلام فرزند برادر مرحوم ثقه الاسلام تبریزی شهید به خواهش نگارنده یادداشتی تهیه فرموده که خلاصه آن این است: «محمد بن حسین ممقانی مشهور به حجه الاسلام پدر میرزا محمدتقی حجه الاسلام متخلص به نیر است، تحصیلات خود را در عراق عرب انجام داده و موفق به گرفتن اجازه اجتهاد گردیده، پیش ۱۲۴۰ق. به قصد مراجعت به تبریز حرکت، در کرمانشاهان خدمت حضرت شیخ احمد احسایی رسیده و ۱۸ ماه در آنجا از محضر ایشان استفاده نموده و چون به تبریز آمده ترویج معتقدات ایشان را اختیار و متکی به حاج میرزا یوسف آقای طباطبایی که از علمای طراز اول تبریز بوده‌اند، گردیده و به جای ایشان در مسجد جامع اقامه جماعت می‌نموده و پس از چندی مسجد بزرگی در طرف غربی مسجد جامع بنا کرد که اینک به مسجد حجه الاسلام مشهور و بزرگترین مسجد تبریز و دارای چهل ستون و ۵۵ گنبد می‌باشد و اینک امامت آن با علمای فرقه شیخیه است. از حجه الاسلام (محمدبن حسین) رساله‌ای به نام شقشقه در بیان سر قدر و مسئله جبر و اختیار و آمدن مخلوقات از کتم عدم به عرصه وجود و احاطه علم امام (ع) و مطالب دیگر در جواب سئوال جمعی از شیعیان می‌باشد که در ۱۲۸۶ق. در تبریز با رساله کوچکی از حجه الاسلام نیر در علم امام چاپ شده و در دیوان نیر که در ۱۳۴۶ق. در تبریز چاپ شده غزلی به صاحب این ترجمه نسبت داده شده است و حجه الاسلام محمد بن حسین ممقانی در ۱۲۶۹ق. وفات یافته‌اند». مولف ذریعه در مراسله‌ای که به نگارنده مرقوم داشته‌اند گویند: «ملا محمدبن حسین بن زین العابدین بن ابراهیم مامقانی المتوفی سنه ۱۲۶۹ق. از تلامیذ شیخ احمد است و پسر او میرزا محمدتقی حجه الاسلام مامقانی صاحب آتشکده است که ترجمه پدر خود را در صحیفه الابرار خود نوشته».
نوع خط:
رنگ مرکب:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
عناوین مطالب و مسائل با جوهر قرمز نگارش یافته و نیز با جوهر قرمز برگ‌ها جدول‌کشی شده است.
فرنگی.
روغنی گل و بوته‌دار و طرف درون گل نرگس.
1
پشت صفحه نخستین نوشته: «رساله آخوند ممقانی الان زنده است در نجف اغلب تقلید ایشان می‌کنند». ولی چنان‌که زیر این سطرها معرفی می‌شود مراد از ممقانی عالم معروف (شیخ محمدحسن بن عبدالله) که در نجف مرجعیت داشته‌اند نیست و نویسنده اشتباه کرده.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۳۸۶-۱۳۸۷.
مندرجات این رساله عبارت است از مقدمه‌ای در اصول عقائد و آداب و کیفیت عبادات واجبه و مستحبه و صفاتی که فقیه مقلد شیعه بایستی دارا باشد و احکام طهارت و صلوه و در آن بسیار اشاره و تصریح به نام شیخ احمد مرحوم و سید کاظم رشتی نموده و از آنها مطالبی را نقل کرده و تمام رساله در ح ۴۰۰۰ بیت است.
۸۴۱
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
87856
a
Y
