/ از: جمالالدین ابو عمرو عثمان بن عمر مالکی معروف به ابن حاجب ( -۶۴۶ق.)
رحلی. ۱۸*۲۹سم. ۴۲گ.
در علم نحو.
1
قال الامام العلامه... الکلمه لفظ وضع لمعنی مفرد و هی اسم و فعل و حرف...
این کتاب مختصر به نام المقدمه الکافیه فی النحو و کافیه ذوی الادب فی علم کلام العرب نیز موسوم است و شروح و تعلیقات بسیار بر آن نوشتهاند مانند: شقائق المطالب، شرح اعراب الکافیه، شرح خالدی، مختصر الایضاح، شرح ابوالمفاخر شهابالدین زوالی، الفوائد الضیاییه عبدالرحمن جامی، حاشیه عصام، حاشیه عیسی بن محمد صفوی، الوافیه ابن شرف شاه، حاشیه سید شریف، الموشح، شرح عون الوافیه رکنالدین استرآبادی، شرح محمدبن حسن رضی استرابادی ( -۶۸۴ق.) که شیخ عبدالقادر بغدادی شواهد آن را در چهار مجلد بزرگ شرح کرده، این کتاب ادبی مهم موسوم به خزانه الادب و لب لباب لسان العرب است و دو بار در مصر چاپ شده (۱۳۴۹-۱۲۹۹ق.)
نسخه خط قبله الکتاب یاقوت مستعصمی است و در صفر سال ۶۹۰ق. انجام یافته. بعضی از مورخین بر آناند که جمالالدین یاقوت مستعصمی بغدادی پس از استیلاء هولاکو بر بغداد در سال ۶۶۷ق. وفات کرده، برخی گفتهاند یاقوت از معمرین بوده و روزگاری پس از مستعصم خلیفه میزیسته، بنابر تحقیقات و. آلوارت، مولف فهرست نسخ عربیه کتابخانه برلن، یاقوت مستعصمی در ۶۹۸ق. مطابق ۱۲۹۸م. درگذشته و کتاب مختار جامع الاصول فی احادیث الرسول را در ۶۹۲ق. نوشته و تمام کرده است، ظاهرا مستشرق مزبور نیز در تحقیق امر به اشتباه دچار شده، یاقوت چند سال دیگر بعد از آن تاریخ زنده بوده است و نهج البلاغه خط یاقوت به تاریخ ۷۰۱ق و قرآن خط وی به تاریخ ۷۰۴ق هماکنون در کتابخانه مشهد مقدس رضوی موجود است، مگر این که بگوییم خطاطان دیگر از قبیل یاقوت موصلی و ابوالدر یاقوت بن عبدالله رومی و دیگران کتب و قطعات خط خود را به اسم یاقوت مستعصمی رقم کردهاند، این قول نیز به شهادت سلیقه و رسم الخط استاد مردود خواهد بود.
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
پشت ورق اول یک صفحه تذهیب طرز قدیم که گوشه دست چپ آن به کاغذ زرد وصالی شده. دارای یک سرلوح کوچک کار قدیم که تکه مذهب جداگانه به آن چسبیده. بین السطور طلاانداری.
کاغذ متن نباتی و حواشی صفحات منقش به گل و برگ طلایی.
اندرون چرم مشکی ضربی و مشبک که به سوخته معروف است.