آغاز برگ نونویس: اولا ثنائک فی مدحتی یا ازلی امم/ مقتلی لنور جیبک یا کامل النعم (؟)// ... سری الی الله سیرا کی یکون به/ دعا الی الله فالمستسکون به// مستمسکون بحبل غیر منفصم
و انظر بلطفک فی ذلی و مسکنتی/ و اغفر کبائر عصیانی و سیئتی// و ارحم بفضلک یا ذاالجود و الکرم
آغاز موجود ترجمه: او ره به حق نموده همه مهتدی به او/ او راه پیش برده همه مقتدی به او// راه خدا گرفته شده سرمدی به او/ او رو به حق و مبتدی و منتهی به او// دست ولا به حبل ولا کرده محتکم
انجام ترجمه: فتحم بده اله به مدح حبیب خویش/ داخل به نور ساز رهانم ز نفس خویش// بنگر به لطف جانب این رو سیاه خویش/ آمرزیم گناه الهی به ذات خویش// از رحم و فضل و جود خود ای صاحب کرم
نوع خط:
تزئینات متن:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ و نستعلیق.
عناوین و نشانیها شنگرف.
دارد.
فرنگی نخودی آهار مهره. با تهنقش (صلیبی که درون یک بیضی قرار گرفته و در طرفین آن دو حرف R و G نوشته شده است).
میشن مشکی ضربی. با ترنج و سرترنج و جدول. قطر: ۳/۹.
1
3
در دو برگ نونویس اول و آخر نام آن به صورت «مخمس مولوی قدس الله» و «مخمس مولوی روم» نوشته شده است.
رسالهها در متن و حاشیه نوشته شدهاند.
آغاز نسخه فهرست رسالهها و مطالب مجموعه و دستخط احمد گلچین معانی که نسخه را دیدد بود.
این یادداشتها در برگهای مختلف نسخه دیده میشود:
برگ ۲ر نام کتاب به صورت «جنگ ملا رومی» با قیمت آن به سیاق.
در دو ص ۴۵و ۴۶ معما به اسم محمدعلی، نام رساله بعدی مجموعه، تاریخ ۱۱۵۷ق، دعا برای رفع دشمن، اشعاری به خط احمد بن عطاءالله که تاریخ آن را سیاه کردهاند و جای ۴ یادداشت سیاه شده دیگر.
ص ۱۷۱ و ۱۷۲ دو سیاهه خرید، اشعاری به خط عطاءالله بن مصطفی.
ص ۱۷۴ دو رباعی به خط احمد.
ص ۲۰۸ نام رساله بعد و چند یادداشت سیاه شده. در همان صفحه با شنگرف نوشته شده: «تجربه الشنجرف».
مهر و نوشتههای ص ۳۰۰ سیاه شده است.
ص ۳۲۹ و ۳۳۰ یک نامه دوستانه و اشعاری در مدح پنج تن آل عبا در ۱۱۱۷ق (نام کاتب این اشعار به عمد سیاه شده است) و فهرست کتابهای کسی.
ص ۳۹۵ و ۳۹۶ یک رباعی به خط بزاز اصفهانی در ۱۲۴۷ق، یک رباعی به خط عبدالصمد بن عطاءالله در میانی و دو رباعی دیگر بدون اسم سراینده و نویسنده.
کسی در پشت طبله اول جلد صورت شمسه و تملکی که در آغاز نسخه تذکره دولتشاهی بوده را با مداد ترسیم کرده است.
جزوها ۸ برگی.
نشان صحاف در گوشه بالای سمت چپ ورق وسط هر جزو.
1
3
4
ص ۱۰ و ۳۵۷ و ۳۹۴ تملک محمدقاسم بن حسینعلی بیرجندی در ۱۱۰۹ق.
ص ۱۷۱ و ۱۷۲ مهر مستطیل «قال انی عبدالله ۲۱۲» (اثر این مهر در صفحات ۲۱۰ و ۲۵۹ و ۳۱۶ و ۳۲۹ و ۳۵۱ و ۳۵۷ و ۳۷۲ و ۳۹۵ و ۴۷۵ هم دیده میشود) و مهر بیضوی ناخوانا.
ص ۲۰۷ مهر مستطیل: «الهی عاقبت محمود گردان ۱۱۹۴» (همچنین ص ۳۳۴) و دو مهره سیاه شده دیگر.
ص ۲۰۸ دو مهر مستطیل به نقشهای: «ابن مصطفی و عطاءالله ۱۱۵۷» و «یا واهب العطیات».
ص ۲۷۷ و ۳۹۷ مهر شش گوش غیرمنتظم به نقش: «بنده آل محمدقاسم ۱۱۲۱».
در ص ۳۱۶ چهار بار اثر مهری بیضوی با نقش «الیس الله بکاف یا عبدالله ۱۱۹۸» کوفته شده است (و دو بار در ص ۳۳۶).
ص ۳۸۲ یک مهر مستطیل ناخوانا.
ص ۳۹۵ و ۳۹۶ مهر بیضوی: «عبده محمدحسن بن محمدکریم».
در دو ص ۴۵ و ۴۶ نقاشی شیر و خورشید با مداد و امضای عمل ابراهیم نقاش اصفهانی که جدید است.
نک: مشترک پاکستان، ۷/ ۵۲۴ - ۵۲۵؛ «البرده و الاعمال التی دارت حولها»، اسعد طیب، در تراثنا، س ۱۰، ش ۳۸-۳۹، محرم - جمادی الاخره ۱۴۱۵ق، ص ۲۲۸ - ۲۲۹؛ سیری در کتابخانههای هند و پاکستان، ص ۱۷۲ - ۱۷۳؛ گنج بخش، ۳/ ۱۷۰۱ و ۱۷۰۵. دو نسخه از این کتاب به شمارههای ۳/ ۱۳۵۶۸ و ۱۳۵۸۰ در مجلس، ۳۷/ ۶۳ - ۶۴ و ۹۶ ناشناخته معرفی شده است. نسخه مجهول سپهسالار، ۵/ ۴۰۵ نیز همین تخمیس است.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۴۱۲-۴۱۳.
تخمیس قصیده برده به همراه ترجمه منظوم آن به فارسی است. تبادکانی ابتدا هر نیت از قصیده برده را به عربی تخمیس کرده سپس آن ۵ مصراع را در ۵ مصراع به فارسی برگردانده است.
نسخه دیگر این تخمیس در کتابخانه مجلس (ش ۱۳۵۸۰) مقدمه منثوری دارد که در آن جا تاریخ سرایش قصیده ربیعالاول ۸۷۱ق ذکر شده است (برگ ۲ر).
معما
سیاهه خرید جنس
چند معما
التخبیر فی نظم التعبیر (خوابنامه منظوم)
حرزها و جداول دفع سحر
نینامه
صیدنامه
شرح رباعیات جامی
تازیانه سلوک (العینیه؛ رازنامه؛ کتاب الامام الغزالی الی عین القضاه همدانی)