/ از: محمد بن عمر ملقب به فخرالدین و مکنی به ابوعبدالله مشهور به فخر رازی (۵۴۴- ۶۰۶ق) (معجم المطبوعات به نقل از اخبار الحکما، کامل ابن اثیر. تاریخ ابن خلکان، طبقات سبکی، طبقات اسدی و روضات الجنات)
: شاپور.
، ۱۰۹۱ق.
؛ رحلی. ۲۰*۴۰ سم. ۱۹۱ص. ۳۰ س.
1
1
1
1
2
فقد اتفق الا کثرون علی ان النفوس الناطقه البشریه جواهر مجرده عن الجسمیه و عن الحلول فی الجسم الا انها متعلقه بهذه الا بدان علی سبیل التدبیر و التصرف و اما نفوس سائر الحیوانات فالا کثرون... .
آغاز مقاله 2: فی بیان ان النفس الانسانیه هل هی جوهر مجرد عن الحجمیه والحلول فی الحجمیه ام لا وفیها فصول... .
آغاز مقاله ۵: فی تفاصیل الکلام فی الارواح العالیه الفلکیه و فیه فصول الفصل الاول فی اقامه الدلاله علی ان الافلاک و الکواکب احیاء ناطقه... .
آغاز کتاب هشتم: الکتاب الثامن من الهیات کتاب المطالب العالیه فی النبوات و ما یتعلق بها و الکلام فیه مرتب علی اقسام...اعلم ان منکری النبوات فرق، الفرقه الاولی الذین قالوا العالم موجب بالذات لا فاعل مختار... .
...الفصل الرابع فی تحقیق الکلام فی السحر المرتب علی الصور اعلم ان تنکلو شاقد اکثر فی کتابه هذا النوع و لابد من تحقیق الکلام فیه.
نوع خط:
تزئینات جلد:
نوع کاغذ:
تزئینات نسخه:
نسخ.
مقوا.
فرنگی آهارمهره.
برگهای نسخه بدون جدول و دارای کنارههایی وسیع است.
1
بر پشت برگ نخستین به خط زیبای ثلث نوشته شده : «اثولوجیا لمحمد بن حسین الرازی».
4
بر کنار چند برگ، تعلیقات کوچکی بدون امضا و یک تعلیقه به امضای «وحید» نوشته شده است.
نسخه کاملی از آن در فهرست کتب خطی کتابخانه برلین چاپ ۱۸۸۹ به ش ۱۷۹۵ معرفی گردیده و نگارنده، فهرست اجمالی ابواب و رووس مطالب آن را اینک از آن فهرست نقل میکند: کتاب۱. فی معرفه ذات الله تعالی. (شامل یک مقدمه در ارزش علم کلام و بحث از دلائل قطعی و براهین و دلائل اقناعی و جدلی.
کتاب ۲. فی صفات الجلال و هی الصفات السلبیه (شامل ۲ قسم).
کتاب ۳. فی الصفات الایجابیه المسماه بصفات الاکرام.
کتاب ۴. فی القدم و الحدوث.
کتاب ۵. فی تلخیص مباحث الزمان و المکان.
کتاب 6. فی الهیول (شامل مقدمه و چندین فصل).
کتاب 7. فی الارواح (شامل چندین مقاله و فصل).
کتاب 8. فی النبوات.
کتاب 10. فی الجبر والقدر (شامل 3 مسئله). نام این کتاب در فهرست مزبور: تلخیص المطالب العالیه و در فهرست کتابخانه مصر و همچنین در آغاز کتاب 8 (چنانچه ملاحظه گردید) المطالب العالیه ضبط گردیده و همچنین در فهرست فلوگل (ذیل کشف الظنون)، ص 56، 197، 272، 271، 238، 509.
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۲۳۶- ۲۲۳۷.
شامل قسمت اندکی از نخستین مقاله کتاب و قسمت بیشتر کتاب هفتم و کتاب هشتم.
کتاب 7 از کتاب المطالب العالیه در «ارواح» و شامل 5 مقاله است درباره این 5 موضوع: مقاله 1. اثبات روح مجرد.د
مقاله 2. نفس انسان و تجرد آن.
مقاله 3. صفات نفس.
مقاله 4. ارواح سافله «خبیثیه».
مقاله 5. ارواح عالیه و ملائکه.
کتاب 8 درباره نبوات و مسائل مربوط بدان است.
کتاب المطالب العالیه از کتب مبسوطه علم کلام، شامل مباحث بسیار جالب و از تالیفات گرانبهای فخر رازی است.