/ از: محمدمهدی بن مرتضی طباطبایی بحرالعلوم (۱۱۵۵-۱۲۱۲ق)
خلیل بن حاجی ابراهیم زاهد تبریزی
سهشنبه صفر ۱۲۳۳ق.
۶۰پ - ۱۴۱ر.
۱۹۴، یک برگ، ۱۵/۴*۲۰/۷، ۲۱-۲۳ سطر، ۱۰*۱۵/۵.
نوشته شده در ۱۱۸۶ق.
1
2
3
الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی محمد و آله اجمعین و الله المستعان و علیه التکلان. اللفظ ان استعمل فیما وضع له فحقیقه فجعل المقسم مطلق اللفظ المتناول للمفرد و المرکب.
ادعا ان زیدا من افراد الاسد مبالغه فی دعوی الشجاعه کما فی الفرق بینهما.
و قد وقع الفراغ من تحریر هذا الکتاب بعون الله الملک الوهاب یوم الثلاثا من شهر صفر المظفر علی ید الاقل خلیل ابن ابراهیم زاهد التبریزی اصلا و النجف مسکنا و مولدا و مدفنا انش [ان شاءالله] قد تم فی سنه الف و ماتین و ثلاثه و ثلثین و الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و اله الطیبین الطاهرین.
نوع خط:
تزئینات متن:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
عناوین و نشانیها شنگرف.
دارد.
فرنگی نخودی آهار مهره. دارای چند نوع تهنقش با تصویر اسب مزین و علامت VG و علامتهای AL و PAKADISO.
طبله اول تیماج مشکی ضربی با ترنج و سر ترنج و جدولهای گرهی. طبله دوم تیماج قهوهای ساده. قطر: ۲/۸.
1
2
نسخه کامل است.
اوایل نسخه با علامت بلاغ مقابله.
در صفحه آغازین نسخه فهرست رسالههای مجموعه.
بالای همه صفحات (تا برگ ۱۴۲) عبارت «بسم الله تعالی» نوشته شده است.
جزوها در هر دو بخش ۸ برگی.
بخش اول دارای نشان صحاف در گوشه سمت راست بالای ورق وسط هر جزو (به صورت خط کوچک اریبی که با خط زن یا قلم آهنی کشیده شده و جز در برابر نور قابل تشخیص نیست).
در برچسب کاغذی عطف نام نسخه به این صورت آمده است: «فوائد بحرالعلوم و استصحاب و شرح وافیه و دره النجفیه» اما در لبه پایینی نوشته شده: «رساله حقیقه مجاز».
در حاشیه تصحیح شده.
1
در صفحه آغازین نسخه تملک مدرس رضوی.
خریداری شده در تیر ۱۳۲۳ش.
نک: ذریعه، ۶/ ۲۳ و ۷/ ۵۱ و ۱۴/ ۱۶۷ - ۱۶۸؛ کشف الحجب و الاستار، ص ۱۹۱؛ التراث العربی المخطوط، ۵/ ۴۸ - ۴۹؛ در دنا، ۱۰/ ۹۷۵ - ۹۸۱ نسخههای این کتاب با الوافی فی شرح الوافیه محسن اعرجی کاظمی (۱۲۲۷ق) به نادرست ذیل یک عنوان معرفی شده است.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۳۹۳-۳۹۴.
حاشیه مبحث حقیقت و مجاز وافیه الاصول عبدالله تونی (۱۰۷۱ق) است.
به دلیل آن که مولف در مقدمه نام خود را نیاورده، در شناسایی این کتاب بسیاری از فهرستنگاران دچار اشتباه شدهاند که میباید این موارد را اصلاح کرد:
۱. با نام حاشیه معالم الاصول محمدتقی بن محمد برغانی قزوینی (۱۲۶۴ق)، در مرعشی، ۱۲/ ۹۱ - ۹۲ و ۳۰/ ۳۵؛ عکسی مرکز احیاء، ۴/ ۳۹۶؛ گلپایگانی جدید، ۳/ ۱۵۵۲؛ دهگان اراک، ۱/ ۱۳۱؛ قمر بنی هاشم دامغان، ۸۶ و التراث العربی المخطوط، ۵/ ۲۹. دلیل این انتساب ظاهرا آن است که نسخه ش ۱/ ۴۵۱۳ مرعشی به خط محمدتقی برغانی است. نسخه مرعشی در پنجشنبه ۲۰ محرم ۱۲۴۵ق نوشته شده که آن را هم تاریخ تالیف کتاب دانستهاند در حالی که بسیاری از نسخههای ذکر شده در بالا پیش از این تاریخ کتابت شدهاند.
۲. نسخه ش ۲/ ۴۶ لغتننامه دهخدا به اشتباه حاشیه المعالم آقا جمال خوانساری دانسته شده است.
۳. با نام اصول الفقه از سید صدر اصفهانی، در سپهسالار، ۳/ ۱۵۴.
۴. با نام حاشیه شرح مفتاح العلوم از محمدمهدی طباطبایی، در مرعشی، ۳۰/ ۱۷۶ - ۱۷۷.
۵. با نام اصول الفقه از محمدباقر بن محمدتقی شفتی (۱۲۶۰ق)، در گلپایگانی جدید، ۱/ ۳۹۴ - ۳۹۵.
۶. با نام شرح قوانین المحکمه از ناشناس، در گلپایگانی جدید، ۵/ ۲۶۴۹.
۷. و چند نسخه ناشناخته و مجهول در آستان قدس، ۱۶/ ۵۱۵ - ۵۱۶ (حاشیه در اصول)؛ ملی تهران، ۱۱/ ۳۵ (حقیقت شرعیه یا حقیقت و مجاز)؛ مجلس، ۱۷/ ۲۸۷ (حاشیه بر کتابی در اصول فقه)؛ فهرست دائره المعارف بزرگ، ۲/ ۷۵ (حاشیه اصولیه)؛ سریزدی، ۱/ ۹۳ (حاشیه الوافیه) و ملی فارس، ۱/ ۱۰۴.