عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۵۷۹۵
عربی
<التنضیدیه=تنضیدیه> فی المسایل التجویدیه
[نسخه خطی]
/ از: احمد بن عبدالرضا بصری، مهذب‌الدین (- زنده در ۱۰۸۷ق)
سده ۱۱ق.
۱۸۵پ - ۲۱۵ر.
یک، ۳۶۸، یک برگ، ۱۸*۳۱/۷، ۲۵ سطر، ۱۱/۷*۲۲/۷.
1
2
الحمدلله الذی انزل علی عبده الکتاب فجعله هدی للمتقین اولی الالباب و الصلوه علی افصح من نطق بالضاد... اما بعد فیقول... لما فرغت من الاحمدیه فی توضیح الاشکال المنطقیه لذی المنزله العلیه سنح لی ان اردفها له بالتنضیدیه فی المسایل التجویدیه و بعض الفواید الدریه.
وقع الفراغ من تسطیر هذه الاحرف لیله الاثنین الرابعه و العشرین من اللام التاسع من السنه الدال من الیاء الثامن بعد مضی عین معجمه من الهجره النبویه... الواقفین علی ساق لاداء شیء من حقوق نعمتک و اجعلنا فی اعلا مقام فی دارالسلام یا ذا الجلال و الاکرام.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ، مقدمه همه رساله‌ها مشکول.
عناوین و نشانیها شنگرف.
ابتدای همه رساله‌ها سرلوح مزدوج مذهب و مرصع با کتیبه قلمدانی زرپوش.
صفحات جدول‌کشی شده با زر و لاجورد و شنگرف و مشکی.
در بعضی از رساله‌ها بین بندها و جملات از دایره‌های توخالی کوچک شنگرف رنگی استفاده شده است.
دارد.
نخودی و حنایی آهار مهره.
میشن مشکی، مجدول گرهی. قطر: ۵/۱.
1
1
2
هر سرلوح با سرلوح دیگر تفاوت دارد (به جز برگ ۲۶۶ر ابتدای قصیده مهذب بصری که سرلوح ندارد).
اعمال تصحیحات در این نسخه به دو طریق انجام گرفته است: در بیشتر صفحات با تراشیدن کلمات و حروف غلط صورت صحیح درون متن کتابت شده است (این کار حتی در تصحیح کلمات و عبارات حاشیه هم دیده می‌شود) و در مواردی دیگر کاغذ کوچکی روی قسمت غلط چسبانده و صورت صحیح را روی آن نوشته‌اند.
کلمه تصحیح شده در متن با علامتی شبیه عدد ۲ مشخص شده و در حاشیه در کنار همان علامت صورت صحیح نموده شده است.
علامت سه نقطه شک در ۲۹پ، ۱۷۷پ، ۱۷۹پ، ۳۵۱ر و ۳۵۲ر.
به جز سه نقطه‌ها دایره کوچک توخالی مشکی رنگی نیز در کنار بعضی از سطور آمده که ظاهرا علامتی برای اصلاح نسخه است (برگهای ۱۲۱پ و ۱۸۹پ دیده شود).
دارای علامت بلاغ مقابله.
یادداشتهای آغاز نسخه به شرح زیر:
فهرست رسائل کتاب.
یادداشت عاریه کتاب در ۲۱ص [صفر] ۱۲۸۸ق نزد...، کسی که کتاب را به عاریه گرفته آن را از کتب مرحوم امام جمعه از قسمت عیال آقا ضیاءالدین سلمه الله دانسته است.
یادداشت دیگر عاریه کتاب نزد محمود طباطبایی.
تعداد ابیات کتاب... یکهزار بیت (کلمه اول آن را کسی محو کرده است).
صلح نسخه به رضا طباطبایی.
در بالای برگ ۲۸۳ر ۴ سطر نوشته شده بود که آنها را سترده‌اند. در ص ۳۶۶پ دستورالعمل ساخت جلاب خوب.
در پایان نسخه دو یادداشت سیاه شده دیگر.
پشت طبله اول جلد یادداشت تقسیم اموال جناب حاجی میرزا علی اعم از خانه و اثاث و باغ و املاک موروثی و ابتیاعی در چهارشنبه ۸ جمادی الاولی ۱۲۵۱ق و این یادداشت: «در بیستم سیوم شعبان دوختر ملا شعبان طلاق گفته شد».
در گوشه سمت چپ بالای آخرین برگ بیشتر رساله‌ها نام رساله و پایان یافتن آن نوشته شده است (البته بعضی از این نامها اشتباه نوشته شده است). در عوض در گوشه سمت چپ بالای صفحه عنوان چند رساله ابتدایی نسخه تعداد ابیات هر رساله نوشته شده است.
دارای برچسب نشانه در برگ آغاز چند رساله اول به صورت کاغذ سرخ رنگ کوچکی که در دو طرف ورق چسبانده شده (در برگهای ۷۵، ۱۱۱، ۱۲۱ و ۱۶۸).
برجستگیهای ناشی از سطراندازی اوراق هنوز به صورت واضح و مشخص دیده می‌شود و با انگشت قابل لمس است.
از آن که برگ ۸۸ر با جدولی شنگرف رنگ آغاز می‌شده کاتب در پایین برگ ۸۷پ به جای کلمه رکابه مستطیل کوچک سرخی کشیده است.
جزوها ۸ برگی.
نشان صحاف به صورت خط مورب کوچک مشکی رنگ در گوشه سمت راست بالای ورق وسط هر جزو و قرینه آن در گوشه پایین سمت چپ.
در حاشیه تصحیح شده.
1
3
3
در آغاز نسخه تملک به شرح زیر:
در آغاز نسخه تملک مولف با عبارت: «ملک مولفه احمد بن عبدالرضا المهذب».
یادداشت تملک در جمادی الاولی ۱۲۹۴ق.
تملک حسن خلف مرحوم شیخ هادی الکاظم.
یادداشت کسی که نوشته این رساله را مرحوم والد ماجد به توسط ملا کریم کتاب فروش از ورثه مرحوم آقا میرزا عسکر سید مرحوم خریدند .
خریداری از شیخ بارانی در آبان ۱۳۲۵ق.
در آغاز نسخه مهرها به شرح زیر:
در آغاز نسخه مهر بیضوی ملک مولفه احمد بن عبدالرضا المهذب به تاریخ ۱۰۷۸ق.
مهر بیضوی: «العبد محمد الطباطبایی».
مهر بیضوی: «عبدالله الطباطبایی».
مهر بیضوی رضا طباطبایی: «رضا الطباطبایی».
مهر چهارگوش میرزا عسکر سید مرحوم: «جعفر... رضا... ق د ق ر».
پایان نسخه تملکی با مهر بیضوی: «عبده ابن عباس مهدی ۱۲۲۹». نویسنده این مهر در زیر آن نوشته: جمادی چند دادم جان خریدم/ به حمدالله عجب ارزان خریدم
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۳۴۳.
تنظیم شده در مقدمه و تحفه و ۱۱۴ لولوه و مرجانه بدین ترتیب:
المقدمه: فی فضیله القرآن و قرائته.
التحفه: فیها ثلث یواقیت:
الیاقوته الاولی: فی مخارج الحروف.
الیاقوته الثانیه: فی صفات الحروف.
الیاقوته الثالثه: فی الاحکام المرتبه علی الحروف التی هی نفس التجوید و المراد به معرفه قواعد لغه العرب من ترقیق و تفخیم و ادغام و اظهار و اخفاء و مد و قصر الی غیر ذلک.
پس از آن ۱۱۴ لولوه که در هر یک از آنها یک سوره قرآن به ترتیب مصحف آمده و محل نزول و عدد آیات و حروف و وقف تام و بعضی از فضایل و خواصش ذکر شده است.
المرجانه: فلها فرعان:
الفرع الاول: فی ما یوقف علیه مما رسم فی المصحف.
الفرع الثانی: فی اسماء القراء و روائیهم.
مجموعه رسائل مهذب‌الدین بصری
/ احمد بن عبدالرضا بصری، مهذب‌الدین
1027998
تجوید
۸۹۲۲
/
۶
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20120724
MF
87856
a
Y
