/ از: احمد بن عبدالرضا بصری، مهذبالدین (- زنده در ۱۰۸۷ق)
سده ۱۱ق.
۱۱۱پ - ۱۲۰ر.
یک، ۳۶۸، یک برگ، ۱۸*۳۱/۷، ۲۵ سطر، ۱۱/۷*۲۲/۷.
تالیف شده در روز ۲۳ جمادی الاول ۱۰۷۴ق در مشهد رضوی در عرض ۹ ساعت.
1
2
الحمد لمن شکل الممکنات باشکال مختلفه بحکمته و شخص کلا من افراد انواعها بارادته و قدرته... هذا شیء فی الاشکال المنطقیه مع تفرقه الحواس و ترادف المصایب.
فاعتبر البرهان و ما قیله و ما سواهما سفسطه و الحمدلله وحده وقع الفراغ من تسویدها یوم الثالث و الکاف من جمادی الالف سنه اربعه و العین المهمله بعد الغین من الهجره النبویه فی المشهد المقدس الرضوی.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ، مقدمه همه رسالهها مشکول.
عناوین و نشانیها شنگرف.
ابتدای همه رسالهها سرلوح مزدوج مذهب و مرصع با کتیبه قلمدانی زرپوش.
صفحات جدولکشی شده با زر و لاجورد و شنگرف و مشکی.
در بعضی از رسالهها بین بندها و جملات از دایرههای توخالی کوچک شنگرف رنگی استفاده شده است.
دور حاشیههای رساله سوم طلااندازی شده.
دارد.
نخودی و حنایی آهار مهره.
میشن مشکی، مجدول گرهی. قطر: ۵/۱.
1
1
2
هر سرلوح با سرلوح دیگر تفاوت دارد (به جز برگ ۲۶۶ر ابتدای قصیده مهذب بصری که سرلوح ندارد).
اعمال تصحیحات در این نسخه به دو طریق انجام گرفته است: در بیشتر صفحات با تراشیدن کلمات و حروف غلط صورت صحیح درون متن کتابت شده است (این کار حتی در تصحیح کلمات و عبارات حاشیه هم دیده میشود) و در مواردی دیگر کاغذ کوچکی روی قسمت غلط چسبانده و صورت صحیح را روی آن نوشتهاند.
کلمه تصحیح شده در متن با علامتی شبیه عدد ۲ مشخص شده و در حاشیه در کنار همان علامت صورت صحیح نموده شده است.
علامت سه نقطه شک در ۲۹پ، ۱۷۷پ، ۱۷۹پ، ۳۵۱ر و ۳۵۲ر.
به جز سه نقطهها دایره کوچک توخالی مشکی رنگی نیز در کنار بعضی از سطور آمده که ظاهرا علامتی برای اصلاح نسخه است (برگهای ۱۲۱پ و ۱۸۹پ دیده شود).
دارای علامت بلاغ مقابله.
یادداشتهای آغاز نسخه به شرح زیر:
فهرست رسائل کتاب.
یادداشت عاریه کتاب در ۲۱ص [صفر] ۱۲۸۸ق نزد...، کسی که کتاب را به عاریه گرفته آن را از کتب مرحوم امام جمعه از قسمت عیال آقا ضیاءالدین سلمه الله دانسته است.
یادداشت دیگر عاریه کتاب نزد محمود طباطبایی.
تعداد ابیات کتاب... یکهزار بیت (کلمه اول آن را کسی محو کرده است).
صلح نسخه به رضا طباطبایی.
در بالای برگ ۲۸۳ر ۴ سطر نوشته شده بود که آنها را ستردهاند. در ص ۳۶۶پ دستورالعمل ساخت جلاب خوب.
در پایان نسخه دو یادداشت سیاه شده دیگر.
پشت طبله اول جلد یادداشت تقسیم اموال جناب حاجی میرزا علی اعم از خانه و اثاث و باغ و املاک موروثی و ابتیاعی در چهارشنبه ۸ جمادی الاولی ۱۲۵۱ق و این یادداشت: «در بیستم سیوم شعبان دوختر ملا شعبان طلاق گفته شد».
در گوشه سمت چپ بالای آخرین برگ بیشتر رسالهها نام رساله و پایان یافتن آن نوشته شده است (البته بعضی از این نامها اشتباه نوشته شده است). در عوض در گوشه سمت چپ بالای صفحه عنوان چند رساله ابتدایی نسخه تعداد ابیات هر رساله نوشته شده است.
دارای برچسب نشانه در برگ آغاز چند رساله اول به صورت کاغذ سرخ رنگ کوچکی که در دو طرف ورق چسبانده شده (در برگهای ۷۵، ۱۱۱، ۱۲۱ و ۱۶۸).
برجستگیهای ناشی از سطراندازی اوراق هنوز به صورت واضح و مشخص دیده میشود و با انگشت قابل لمس است.
از آن که برگ ۸۸ر با جدولی شنگرف رنگ آغاز میشده کاتب در پایین برگ ۸۷پ به جای کلمه رکابه مستطیل کوچک سرخی کشیده است.
جزوها ۸ برگی.
نشان صحاف به صورت خط مورب کوچک مشکی رنگ در گوشه سمت راست بالای ورق وسط هر جزو و قرینه آن در گوشه پایین سمت چپ.
در حاشیه تصحیح شده.
دارای حاشیهنویسی از مولف.
1
3
3
4
در آغاز نسخه تملک به شرح زیر:
در آغاز نسخه تملک مولف با عبارت: «ملک مولفه احمد بن عبدالرضا المهذب».
یادداشت تملک در جمادی الاولی ۱۲۹۴ق.
تملک حسن خلف مرحوم شیخ هادی الکاظم.
یادداشت کسی که نوشته این رساله را مرحوم والد ماجد به توسط ملا کریم کتاب فروش از ورثه مرحوم آقا میرزا عسکر سید مرحوم خریدند .
خریداری از شیخ بارانی در آبان ۱۳۲۵ق.
در آغاز نسخه مهرها به شرح زیر:
در آغاز نسخه مهر بیضوی ملک مولفه احمد بن عبدالرضا المهذب به تاریخ ۱۰۷۸ق.