؛قطع: یک، ۱۳۴، یک برگ، ۱۳/۶*۲۳/۳، سطور چلیپا و معمولی، ۸*.۱۵/۸
کاتب این مجموعه را برای پسرش فراهم نموده است.
پایان یافته در ۹ ربیع الاول ۹۱۹ق.
1
2
الحمدلله الذی نور مصابیح القلوب بانوار حکمته و زین بساتین الا رواح بازهار نعمته... و بعد الهی بعزت آنها که رخش همت در ساحت میدان قناعت.
سیرت را نیکو کند تا آن که دو زشتی درو جمع نگردد پس خردمند پاک دامن باش تا معیوب نگردی.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
شکسته نستعلیق.
عناوین و نشانیها شنگرف.
صفحه آغازین نسخه سرلوح مذهب و مرصع با کتیبه قلمدانی زرپوش؛ در دو طرف سرلوح دو شمسه مذهب کوچک کشیده شده است؛ همه صفحات مجدول به زر و مشکی؛ حاشیه همه صفحات نسخه تشعیرسازی شده با طراحی گل و بوتههای زرین و زنگاری و شنگرفی و صورتی که به طرز نفیسی تزئین شدهاند؛ متن و حاشیه زرافشان.
دارد.
نخودی آهار مهره.
میشن قهوهای ضربی با ترنج و سر ترنج و دو کتیبه بین ترنج و سرها، مجدول گرهدار و ساده. قطر: .۲/۶
1
3
سعی شده تزئینات حواشی هر دو صفحه با صفحات دیگر تمایز داشته باشد.
در پایان نسخه دو یادداشت برگ شماری آن از قرار ۱۳۳ ورق و یادداشت یادگاری کسی که نامش سیاه شده در صفر ۱۲۷۲ق.
همه برگها به دقت از طرف حاشیه درونی وصالی و صحافی شدهاند.
1
خریداری کتابخانه پیش از سال ۱۳۲۰ش.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۲۴۲.
نک: فهرستواره، ۶/ ۳۳۲.
دستورهای اخلاقی و سخنان نصیحتگونه و پندآموز عرفاست. با عنوانهای «کلمه» و «کلمه اخری».
این کتاب با نامهای مختلف به افراد دیگری هم به ترتیب زیر نسبت داده شده ولی هیچ کدام صحیح نیست:
۱. محمد بن محمد غزالی (۴۵۰-۵۰۵ق). در مولفات الغزالی، عبدالرحمن بدوی، ص ۱۰۳؛ دانشگاه تهران، ۱۲/ ۲۸۳۴؛ ریو، ۲/ ۸۳۰؛ اسبوعان فی الهند، ص ۱۰ و همچنین در آغاز نسخه حاضر.
۲. سید معصوم علی شاه دکنی. در دانشگاه تهران، ۳/ ۴۱۴؛ فرهنگ و هنر مشهد، ص ۳۹ و همچنین در نسخه شماره ۷/ ۱۳۴۳۶ کتابخانه مرعشی. رک: مرعشی، ۳۴/ ۱۰۲.
۳. نورعلی شاه همدانی (۱۲۱۲ق). در خانقاه نوربخش، ۱/ ۳۰ - ۳۱. ضمن رسائل او هم به چاپ رسیده است.
۴. با نام مجعول مصباح (مصابیح) القلوب از شیخ محمدعلی موذن خراسانی در مجلس، ۱۱/ ۷۵ و ذریعه، ۲۱/ ۱۱۶ و بدون نام مولف در مرعشی، ۵/ ۳۶۴.
۵. با نام تجارب الانسان و انوار الحکمه، بدون نام مولف در مرعشی، ۲۱/ ۲۳۰.
۶. با نام گفتار عارفان، بدون نام مولف در مرکز احیاء میراث، ۵/ ۳۰.
۷. بخش کوتاهی از کتاب که از آغاز افتادگی دارد با نام پندنامه، بدون نام مولف، در دانشگاه تهران، ۳/ ۶۵۴.
و به صورت ناشناخته در مجلس، ۹/ ۲۹۵؛ دانشگاه تهران، ۱۲/ ۲۵۰۷ و ۱۳/ ۳۰۹۹؛ آستان قدس، ۱۳/ ۱۹۸ - ۱۹۹؛ ملی تهران، ۴/ ۳۶۵ و نشریه نسخههای خطی، ۲/ ۹۶.
در مجلس، ۹/ ۹۴۲ گفته شده که ریو این کتاب را تالیف امام محمد جزلی دانسته اما در فهرست ریو، ۲/ ۸۳۰ مولف امام محمد غزالی ثبت شده است. شاید آوردن جزلی اشتباه در نقل قول بوده باشد. همان گونه که آدرس فهرست ریو هم در آن جا اشتباه چاپی دارد.