عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۹۶۶۴
فارسی
حسن و دل
[نسخه خطی]
ص. ۳۱۱ - ۳۶۵
؛یک، ۵۱۴، یک برگ، ۱/۱۶*۸/۲۷، سطور و اندازه‌ها مختلف.
1
2
به نام آنک دلها را در آغاز/ به نام اوست حسن مطلع راز// حکیمی کو جهان را عقل و جان داد/ ز حکم دل بدنها را روان داد
چو فیض حسن تست این داده دل/ قبول [مقبلان را دار قابل]// پی این روضه بستان عالم/ چو تاریخ تمامش دار خرم
مولف ناشناخته است.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق و شکسته، به چندین خط.
در بیشتر بخشها عناوین و نشانیها شنگرف.
بعضی از بخشها چلیپا و بیشتر آنها معمولی.
دارد.
نخودی آهار مهره.
میشن قهوه‌ای ضربی با ترنج و سر ترنج و جدول، فرسوده، عطف و سجاف چرم قهوه‌ای تیره. قطر: ۳/۴.
1
1
2
1
1
مطالب در متن و حاشیه نوشته شده.
در لابه‌لا و حاشیه بعضی از صفحات یادداشتی بدین صورت: «علی الله محمد سنه ۱۱۸۸ صاحب» که از بالا به پایین این کلمات نوشته شده است (ص۵۶).
در حاشیه برگهای ۱۲۷ و ۱۳۰ و ۱۳۱ نقش مهری لاستیکی که سیاه شده است.
این یادداشت: «در شب اول تابستان که اول سرطان بود بر کوه شمران برف بسیار بارید و این عجیب است با شانزده روز از عید گذشته در سنه ۱۲۶۳. و سه سال از فوت نادر شاه در بلده دارالارشاد اردبیل و مشکین که دو ماه و هفت روز از عید نوروز فیروز منفصل شده برف بارید و تمامی مال و دوان ایل شاهسون و ... از بین رفت (تاریخ این نوشته و نام کاتب آن بر اثر صحافی و پارگی نسخه از بین رفته). دکتر نصیرالحکماء در حاشیه این مطلب را غلط دانسته است (ص۳۰۳).
سه یادداشت درباره قیمت ارزاق و سختی معیشت در عهد دولت محمدشاه قاجار در ۱۰ جمیدی الثانی ۱۲۶۳ق و سال ۱۳۳۱ق از دکتر نصیرالحکماء و سال ۱۳۸۹ق از هدایت ارشادی کتابفروش (ص۳۶۶).
3
3
3
3
3
3
1
در لابه‌لا و حاشیه بعضی از برگها مهر بیضوی برنجی به نقش: «دارد امید شفاعت ز محمدباقر» که تاریخ آن خوانده نمی‌شود (ص۱۳۷).
مهر بیضوی برنجی به نقش: «عبده اقاسی» (در صفحه ۱۹۷ پنج بار این مهر کوفته شده است).
مهر برنجی بیضوی به نقش: «غلامعلی ۱۲۱»، و مهر چهار گوش به نقش: «العبد المذنب رحمت‌الله الحسینی» با تاریخی که احتمالا ۱۱۷۲ باشد (ص۱۹۸).
مهر چهار گوش برنجی به نقش: «یا محمد ادرکنی ۱۲۷» (ص۱۹۸ و ۱۹۹)
سه مهر برنجی بدین ترتیب: «دو مهر مستطیل به نقشهای: «یا امام حسین» و «زین العابدین...» و مهر بیضوی: «عبده حسین بن زین‌العابدین ۱۲۸۰» (ص۲۰۱).
مهر بیضوی برنجی به نقش: «عبده میرعلی» (ص۵۰۰).
خریداری از هدایت ارشادی در آذر ۱۳۴۸ش.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۱۲۸.
نک: منزوی، ج ۴، ص ۲۷۷۲؛ توپقاپوسرای فارسی، ص ۲۲۹ (با انتساب به فتاحی)؛ دانشگاه تهران، ج ۱۵، ص ۴۱۲۷.
به جز حسن و دل رضی تبریزی و فضولی و فتاحی که نسخه‌هایی از آنها در این فهرست معرفی شد.
در فهرست توپقاپوسرای و شیرانی لاهور، ج ۲، ص ۲۱۲ این منظومه از فتاحی دانسته شده که دلیل آنها می‌باید ابیات پایانی منثوی باشد:
سخن دارد ز جان سرچشمه نوش/ سخن جان دارد از من کن سخن گوش// سخن از فتح فتاحی فتوحیست/ که هر بابی ازو مفتاح رو چیست// ز هر در مثنوی بسیار گفتند/ در مدح و غزل بسیار سفتند// ز بحر نظم کس را در زمانه/ به کف نامد چنین دری یگانه// نیابی در حقیقی و مجازی/ چنین نوباوه در عشق بازی (ص۳۶۵)
اما از این ابیات بر می‌آید که شاعر حسن و دل فتاحی نیشابوری (۸۵۲ق) را در این مثنوی به نظم کشیده است. با مقایسه هر دو کتاب هم این امر برای من مسجل شد.
با ماده تاریخ «دار خرم» برابر سال ۱۰۴۵ق.
دیباچه خوان خلیل
/ محمد ظهوری ترشیزی
1011929
ادبیات
۸۸۵۲
/
۳۶
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
MF
87856
1
a
Y
