عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۱۱۹۵۶
فارسی
مضمار دانش (فرسنامه)
[نسخه خطی]
/ از: نظام‌الدین احمد فرزند ملاصدرا گیلانی (درگذشته حدود ۱۰۶۷ق.)
کاتب: محمد
، تاریخ کتابت: ربیع‌الاول ۱۲۳۶
۹۷ برگ
؛ قطع: ۵/۱۰*۱۵، ۱۳ سطر (۵/۵*۱۱)
1
2
آغاز موجود: «... داده و اکثر انواع را از وحشتگاه خودرایی به معموره انقیاد کشانیده، از فواید ایجادشان بر نوع بی‌‌مانند بشری منت نهاده، چنانچه در مقام امتنان فرموده: «و الخیل و البغال و الحمیر لترکبوها و زینه»...
... و همچنین نتایجی که بعد از عرض بهم رسیده تا حال سال چهارم است، و یحتمل که از اصل بیشتر شده باشد. و السلام... کتبه عبد الاقل محمد، حسب الفرموده عالیجاه، رفیع جایگاه، دولت و اقبال همراه، ظلال امت و حشمت دستگاه،... بتحیه الخواتین العظام الکرام، صاحبی قبله‌گاهی، خدایگانی، آقا اسدالله خان زید عزه و دولته، و الی صاحب‌الزمان علیه صلوات الرحمن. امید که... نگیرند، بجهه آن که نسخه بسیار غلط بود و صورت نویس شده. و کان اتمام ذالک فی شهر ربیع‌الاول، مطابق ۱۲۳۶.
کتابت به سفارش آقا اسدالله خان.
نوع خط:
سبکهای آرایش:
رنگ مرکب:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
شماره فصل‌ها با شنگرف. روی آیات و احادیث با خط سرخ مشخص شده است. همچنین کلمات و عبارات جامانده در حاشیه برخی صفحات نوشته شده است.
مشکی.
دارد
فرنگی.
چرمین قهوه‌ای کمرنگ متمایل به زرد.
1
نسخه حاضر بخشی از طلیعه کتاب را ندارد، و اینگونه می‌‌نماید که در نسخه اساس کار کاتب موجود نبوده است.
3
صفحه نخست دارای نقش مهر چهارگوش با خط نستعلیق است که در آن آیه شریفه «الیس الله بکاف عبده» در کنار نام «فتح‌الله» نوشته شده است.
مراحل و ابواب آن به این قرار است:
مقدمه در آغاز آفرینش اسب.
[مرحله اول: در ذکر محامد و ذمائم اسب]
[باب اول:] در ذکر آیات قرآنی و احادیث که دلالت بر محاسن اسب می‌کند.
باب دوم: در شناختن سال اسب (۶ر)
باب سیم: [در الوان مختلف اسب] (۸ر)
باب چهارم: در ذکر غروه و نخجیر و سایر علامات که از اختلاف الوان باعث شود (۱۲ر.)
باب پنجم: در ذکر آنچه تعلق بذکر هیئات اعضا دارد (۱۷ر)
باب ششم: در تمام آنچه متعلق است به اندام و ذکر علامات بجانب تندی (۲۱ر)
باب هفتم: در دوایر و سایر علامات (۲۲پ)
باب هشتم: در بیان اسب‌ها و خواص هر یک (۲۵ر)
باب نهم: [فرق در میان مادیان و فحل در بعضی اوصاف] ذکر مجملی از صفات ضمیمه (۲۹ر)
مرحله ثانی: در آداب تربیت و شرح سابقه و دیگر ذکر سایر مراکب (۳۱پ)
باب اول: در متعلقات از دواح و تربیت کره (۳۲ر)
باب دوم: در آداب سواری (۳۴پ)
باب سوم: در آداب سواری (۳۴پ)
باب چهارم: در آداب آب و علف دادن (۴۱ر)
باب پنجم: در طریق خدمتکاری (۴۴ر)
باب ششم: در بیان معنی مسابقه و الفاظی که در این مقام مذکور می‌شده (۴۷ر)
باب هفتم: در شرایز مسابقه (دوازده شرط) (۵۰ر)
باب هشتم: در ذکر الاغ (۵۳ر)
باب نهم: در ذکر شتر و فیل (۵۷ر)
مرحله ثالث: در معالجات امراض (۶۱ر)
باب اول: در امراض سر و چشم (۶۱ر)
باب دوم: در معالجات امراض حلق و سینه (۶۵پ)
باب سوم: در معالجه قولنج و سایر بادها.
باب چهارم: در معالجه سایر امراض (۷۳پ)
[باب پنجم]: در معالجه اورام.
باب ششم: در معالجه جراحت (۸۰پ)
باب هفتم: در معالجه جوشش و خوارش و لکها (۸۴ر)
باب هشتم: در معالجه تتمه امراض (۸۸پ)
باب نهم: در معالجات متفرقه (۹۱پ)
ماخذ فهرست: جلد ۱/ ۴۷، صفحه ۹-۱۱.
منابع: مجلس، ۲۱۸۳و ۲۱۸۴و ۵۰۲۵و ۶۷۷۵و ۶۲۷۷؛ ملی، ۶/ ۶۸۷؛ مرعشی، ۳/ ۷۵۰۰؛ گنجینه بهارستان (ش ۱۶، علوم و فنون۳، فرسنامه۱، به کوشش عبدالحسین مهدوی).
دارای یک مقدمه، سه مرحله (هر مرحله شامل نه باب)، و یک خاتمه، که بنام شاه عباس دوم صفوی ساخته شده است.
مباحث: شناخت اسب و امراض وی و راه‌های درمان آن.
دامپزشکی
۱۶۹۰۱
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20120107
23-00345.pdf
لیبلیبل
فهرست نویسی قبلی
MF
87856
a
Y (بله)
